Milena Rachid Chehab
„Komu bije Big Ben. Brytyjczycy w sosie własnym”
Wydawnictwo Agora 2019
Dziennikarka, która niegdyś studiowała na Kingston University w Londynie, a potem wyspecjalizowała się w tekstach poświęconych Wielkiej Brytanii, tym razem napisała całą książkę poświęconą Wyspie i Wyspiarzom – tradycji, nowoczesności, polityce, kulturze, etc. To rodzaj niestandardowego przewodnika dla wielu rodzajów Polaków – tych, którzy po prostu chcą zwiedzić Anglię, tych, którzy tam mieszkają, ale chcieliby wiedzieć więcej, tych, którzy o tym kraju co nieco wiedzą, ale pragną swoje obserwacje porównać z tymi Mileny Rachid Chehab. Autorka prowadzi nas od eleganckich kursów dla kamerdynerów (5 tysięcy czesnego, ale potem właściwie gwarantowana posada za nawet 100 tysięcy funtów rocznie), poprzez salę z wykładem o syndromie szkoły z internatem (pokazuje, jak wielu dzisiejszych sprawców zawirowań w polityce to wychowankowie takich placówek), szkicuje też bardzo żywe portrety Brytyjczyków – tych z wyższych i całkiem zwyczajnych sfer, co ma jednak znaczenie, bo w tym kraju pochodzenie tylko pozornie się nie liczy. Dla wielbicieli londyńskiego metra jest sympatyczna historia lektorki, której głos słyszy codziennie wiele milionów pasażerów, bo Emma Clarke… nagrała nazwy wszystkich stacji podziemnej kolejki. Jest piłka nożna opowiedziana przez taksówkarza, kuchnia hinduska, mniejszości narodowe, prawa kobiet. Słowem wszystko, co stanowi o tym, że do Anglii ciągną tysiące ludzi. Dzięki książce Mileny Rachid Chehab przekonamy się, dlaczego.
Sándor Márai
„Rozwód w Budzie”
Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik 2019
Kolejna przetłumaczona na język polski (w znakomitym przekładzie Ireny Makarewicz) książka wybitnego węgierskiego pisarza. Tym razem to historia sędziego Kristófa Kőmives, który pochodzi z rodziny o tradycjach prawniczych, a obecnie orzeka o rozwodach. Kolejną sprawą, jaką otrzymuje ma być rozwód jego dawnego szkolnego kolegi, a obecnie lekarza, Imre Greinera z Anną Fazekas (którą bohater niegdyś miał szansę poznać). To małżonka złożyła pozew. Sprawa, a zwłaszcza spotkanie z Imre, rozmowa o małżeństwie w dużym stopniu zmienia Kőmivesa, jego sposób postrzegania instytucji, w której świętość zawsze wierzył, choć to właśnie małżeństwo uczyniło niegdyś ojca Kristófa głęboko nieszczęśliwym i naznaczyło go na całe życie. Z pomocą subtelnie prowadzonej narracji prowadzi nas Márai do świata wewnętrznych przeżyć, ukrytego czasem tak głęboko, że bohaterowie przechodzą swoiste załamanie, by dowiedzieć się o sobie, albo sobie uświadomić prawdy fundamentalne. To arcydzieła literackie dedykowane temu, co często nieuchwytne, trudne do zdefiniowania, ale bardzo odczuwalne. Poznajemy najpierw życiorys samego sędziego, stabilne życie u boku ukochanej kobiety, szanowaną pracę, ważne dla bohatera poczucie ciągłości tradycji. Spotkanie z kolegą i niezwykła rozmowa wiele przewartościują.
Maria Poprzęcka
„Impas”
Fundacja Terytoria Książki 2019
Profesor Marię Poprzęcką kochają wszyscy miłujący sztukę, bo niewielu jest akademików opowiadających z taką pasją o arcydziełach malarstwa, rzeźby, rysunku, performansach, także o pięknie i brzydocie w naszej najbliższej przestrzeni. Bestsellerami są książki Pani profesor poświęcone analizie najbardziej znanych dzieł sztuki dawnej i współczesnej, ogromną popularnością cieszyła się także „Uczta bogiń. Kobiety, sztuka, życie” poświęcona wybranym przez autorkę słynnym 12 artystkom, których losy w niezwykły sposób splotły się ze sztuką. wpłynęły na sztukę. Teraz kolej na rozprawę dla jeszcze bardziej wymagającego czytelnika, ale niezwykle intrygującą, a poświęconą utracie, niemocy w sztuce. Autorka rozpoczyna rozważania od sentencji Hipokratesa, z której pamiętamy z reguły tylko pierwsze słowa – „Ars longa, vita brevis” (sztuka długa, życie krótkie), a kolejne „occasio praeceps, experimentum periculosum, iudicium difficile (okazja ulotna, doświadczenie niebezpieczne, sąd niełatwy) mają znacznie ciekawsze znaczenie, o którym pisze profesor Poprzęcka. W „Impasie” przeczytamy przede wszystkim o sztuce współczesnej i to jeden z ciekawszych i nieszablonowo pomyślanych przewodników po pracach ostatnich kilkudziesięciu lat, choć z odwołaniem do klasyki. Lektura ambitna, ale niezwykle soczysta, na długo pozostanie w pamięci!
MAT
