Thomas Savage „Psie pazury”
Wydawnictwo Prószyński i S-ka 2021
Fascynujące studium charakterów kilkorga bohaterów na amerykańskiej prowincji w stanie Montana w latach 20. XX wieku. Książka piewcy amerykańskiego Dzikiego Zachodu tak spodobała się Jane Campion, że to właśnie tę powieść nowozelandzka reżyserka zekranizowała dla platformy Netflix, kręcąc pierwszy od trzynastu lat film z Benedictem Cumberbatchem w roli bezwzględnego, nieustępliwego ranczera. A śledzimy historię dwóch braci Burbank, którzy prowadzą jedno z największych rancz w promieniu wielu kilometrów – ponadprzeciętnie zdolnego, ale też okrutnego, złośliwego i niezwykle wymagającego Phila i spolegliwego, małomównego, nieco ociężałego George’a. Phil żelazną ręką zarządza ludźmi i żywym inwentarzem (tysięcznymi stadami byków), George utrzymuje kontakty z kontrahentami, jest też zapalonym fanem motoryzacji, choć brat nie cierpi samochodów. Kiedy George pozna i poślubi Rose, wdowę prowadzącą w jednym z miasteczek hotel, a także przygarnie jej utalentowanego, ale niepasującego do wzorca agresywnej męskości syna Petera sytuacja na ranchu Burbanków zacznie się sukcesywnie zmieniać. George, dotychczas zdominowany przez brata, zacznie dostrzegać dobroczynny wpływ żony, choć dla Rose społeczny awans będzie oznaczał gorzką konfrontację z drwiącym z niej bezlitośnie Philem. Przybycie na ranczo nastoletniego Petera stanie się nieoczekiwanym katalizatorem daleko idących zmian, bo chłopak, choć uważany za zniewieściałego, okaże się wyjątkowo silnym charakterem. Niezwykła powieść w pięknym przekładzie Magdaleny Koziej, do której posłowie (przybliżające m.in. interesującą biografię Thomasa Savage’a) napisała, zresztą nieprzypadkowo wybrana, Annie Proulx, autorka „Tajemnicy Brokeback Mountain”.
Laura van den Berg „Trzymam wilka za uszy”
Wydawnictwo Pauza 2021
Określenie „trzymam wilka za uszy”, będące jednocześnie tytułem jednego z opowiadań amerykańskiej pisarki Laury van den Berg, to powiedzenie, że nie ma łatwego wyjścia z sytuacji. Bohaterki wszystkich jedenastu utworów w tomie, który ukazał się w przekładzie Dobromiły Jankowskiej, zostały postawione w obliczu niełatwych życiowych sytuacji i wyborów. Śledzimy losy jednej z sióstr, która odwiedza drugą w szpitalu, wspominając ich wspólną, dość niestandardową wyprawę do Islandii. W innej z miniatur kobieta spotyka pierwszą żonę swojego brata, niegdyś doprowadzoną przez jego brutalność do odejścia, dziś bezdomną. Ich spotkanie po latach wreszcie otworzy szczerą rozmowę o przeszłości. W niepokojącym opowiadaniu „Czarny Las” żona dowiaduje się o rodzinnym sekrecie męża, który ma niespodziewane konsekwencje. W tytułowym utworze z kolei jedna z sióstr czekając bezskutecznie na przylot drugiej postanawia udawać ją podczas konferencji w zabytkowym mieście na Sycylii (to nienazwane przez autorkę Erice), a w „Twojej drugiej żonie” bohaterka na zlecenie owdowiałych mężów wchodzi w rolę ich żon, przygotowując się do grania danej postaci z aktorskim zacięciem. Opowiadania Laury van den Berg, mocno niepokojące, ale jednocześnie niepozwalające czytelnikowi oderwać się od lektury, to intrygujący portret kobiecych przeżyć, fascynacji, sekretów, daleki od standardowego postrzegania.
Henryk Sikora „40 najważniejszych wydarzeń w historii kolejowej „Solidarności” w latach 1980-2020”
Krajowa Sekcja Kolejarzy NSZZ „Solidarność” 2021
Obchodzona w minionym roku rocznica 40-lecia powstania NSZZ „Solidarność” obfitowała nie tylko w uroczystości przypominające kluczowe dla związku wydarzenia, ale stała się okazją do przybliżenia mniej znanych historii. Świetnie wpisuje się w ten nurt książka Henryka Sikory, który podkreśla, że ponad cztery dekady działalności „Solidarności” stanowią piękną kartę wielu lat pracy na rzecz kolei, społeczności kolejowej, służby. Autor skupił się na opisaniu przedsięwzięć, których organizatorem bądź współorganizatorem były krajowe struktury Związku – Krajowa Sekcja Kolejarzy/Sekcja Krajowa Kolejarzy lub jej jednostki organizacyjne, bo też przeobrażająca się kolej była integralną częścią zmieniającej się rzeczywistości, zwłaszcza przemian społecznych i politycznych. W książce przeczytamy o historii kolejowej „Solidarności” od Lubelskiego Lipca 1980 roku (czyli fali strajków i protestów na Lubelszczyźnie) począwszy, powstanie NSZZ „Solidarność”, legendarny protest głodowy kolejarzy we Wrocławiu poprzez sytuację kolejarzy podczas tanu Wojennego, wreszcie, już po transformacji ustrojowej, walkę „Solidarności” o godną pracę i płacę na kolei, ogólnopolski protest głodowy kolejarzy w obronie kolejowych przewozów regionalnych, po finansowanie i prywatyzację kolei. Jeden z rozdziałów autor poświęcił powstaniu pisma „Wolna Droga” w 1981 roku, które początkowo było Biuletynem Informacyjnym Śląskich Kolejarzy (opublikowano 18 numerów), by od 1983 roku zastąpić inne pismo – „Semafor”. Jak pisze Henryk Sikora, zmiana nazwy miała na celu zmylenie SB penetrującej „podziemne” struktury „Solidarności”. „Wolna Droga” ukazywała się w latach 1983–1984, 1985-1986 (po 2 numery) i dalej w latach 1987–1989 już jako pismo NSZZ „Solidarność” Kolejarzy Okręgu Wrocław. Od 1989 do 1993 roku „Wolna Droga” była dwutygodnikiem Okręgowej Sekcji Kolejarzy NSZZ „Solidarność” przy Regionie Dolny Śląsk, w 1994 roku stało się miesięcznikiem, a pięć lat później ponownie dwutygodnikiem ( i tak jest do tej chwili).
MAT
