Lucy Caldwell
„Intymności”
Wydawnictwo Pauza 2022
Z reguły nie trzeba mnie przekonywać, aby sięgnąć po książki z Pauzy, ale tym razem zadziałała na korzyść jeszcze jeden atut w postaci tłumaczki Agi Zano, odpowiedzialnej m.in., za genialny przekład książki Bernardine Evaristo „Dziewczyna, kobieta, inna”. To, że Zano ma doskonałe ucho do języka i przekłada z angielskiego porywająco wiedzą wszyscy jej fani. Teraz wzięła na warsztat dwa tomy opowiadań pisarki z Belfastu, Lucy Caldwell. Dwa tomy, ponieważ w „Intymnościach” połączone zostały dwie książki krótszych form literackich („Mnogości” i „Intymności”), jakie pisarka dotychczas wydała. Łącznie 22 utwory poświęcone kobietom, ich dojrzewaniu, macierzyństwu, dorastaniu do podejmowania samodzielnych, czasem kontrowersyjnych decyzji. Caldwell jest szczególnie wyczulona na to, jak kobiety muszą walczyć o swoją niezależność, jak trudno im czasem wyrazić w zdecydowany sposób własne zdanie, mieć odwagę realizować zamierzenia. Obojętnie od którego utworu zaczniecie, proza Irlandki z Belfastu jest fantastyczna! Niezwykle przejmująca, angażująca czytelnika, uruchamiająca wiele wspomnień i z przeszłości wielu polskich kobiet, bo presji otoczenia poddana była praktycznie każda. Przed Dniem Kobiet lektura idealna też jako prezent dla mamy, siostry, córki czy dziewczyny. Wiele z nich będzie się w opowiadaniach Caldwell przeglądało jak z zwierciadle.
Laurence Leamer
„Kobiety Capotego. Śniadanie u Tiffany’ego, mroczne sekrety i zdrada w świecie glamour”
Wydawnictwo Znak Literanova 2023
Amerykański pisarz i dziennikarz, specjalista od tematyki związanej z rodziną Kennedych napisał książkę, w której opowiada o wielkiej artystycznej i osobistej zdradzie, jaką popełnił jeden z najciekawszych amerykańskich pisarzy XX wieku. Truman Capote, autor nie tylko noweli „Śniadanie u Tiffany’ego”, ale przede wszystkim pierwszej bodaj w historii powieści dokumentalnej „Z zimną krwią”. Ale Capote pisarz to tylko jedno z wielu jego wcieleń. Innym, kultywowanym przez całe życie, był bywalec salonów, ulubieniec nowojorskiej (i nie tylko) socjety, wreszcie beniaminek najbardziej wpływowych kobiet w Stanach Zjednoczonych, które latami zwierzały się mu i wypłakiwały z najbardziej osobistych problemów, nierzadko wstydliwych. Po latach Capote pisarz postanowił zadać ostateczny cios swoim dotychczasowym muzom, czy, jak je nazywał, łabędzicom i opisać zasłyszane latami historie w swoim opus magnum – powieści „Modlitwy wysłuchane”. Szykował książkę, w której rozliczy się cynicznie ze światem wyższych sfer. Książka ukazywała się w odcinkach w jednym z pism, a już po pierwszej odsłonie w wielu nowojorskich apartamentach rozdzwoniły się telefony zrozpaczonych kobiet, które Capote swoimi opisami upokorzył. Książka Leamera sprytnie łączy biografię pisarza (który całe życie aspirował, by wspiąć się na sam szczyt socjety, a kiedy wygodnie się tam rozsiadł postanowił popełnić towarzyskie samobójstwo) z historiami kolejnych jego przyjaciółek, m.in. Babe Paley, C. Z. Guest, Slim Gross, czy siostrami Bouvier (jedna została Pierwszą Damą USA, druga poślubiła księcia Radziwiłła). Autorowi udaje się nie dać się uwieść plotkarskiemu stylowi, choć to książka dla tych, którzy kochają podsłuchiwać. Ale też ważna lekcja dla łaknących społecznego awansu. Przykład łabędzic pokazuje, że największe pieniądze są okupione największym często upokorzeniem.
Agnieszka Bagińska, Wojciech Głowacki
„Bliska/Daleka Północ. Malarstwo nordyckie i polskie na przełomie XIX i XX wieku”
Muzeum Narodowe w Warszawie 2022
W Muzeum Narodowym w Warszawie jeszcze do niedzieli 5 marca można obejrzeć „Przesilenie”, wyjątkową wystawę malarstwa Północy, czyli artystów ze Skandynawii. To wydarzenie jest na tyle znaczące, że dwoje kuratorów tej ekspozycji – Agnieszka Bagińska i Wojciech Głowacki przygotowali nie tylko wyjątkowy katalog, ale też jego skróconą wersję, czyli przewodnik, który tu polecam. Ci, którzy zdążyli już odwiedzić wystawę z zaskoczeniem odkryją w tym albumie obrazy, których nie widzieli na ścianach, ale to świadomy zabieg, bo autorzy chcieli pokazać nordyckie malarstwo (oraz równoległe polskie z tego samego okresu) możliwie najbardziej wiarygodnie. Z kolei jeśli chcemy oglądać obrazy dokładnie według układu w salach wystawienniczych Muzeum Narodowego, wystarczy zajrzeć na strony 104-122. To rada dla fanów malarstwa, którzy nie będą mieli okazji obejrzeć prac „Przesilenia” na żywo. Pięknie wydana książka będzie namiastką zwiedzania. Tekst kuratorski jest momentami może zbyt akademicki, niemniej obydwoje historyków, którzy latami badało temat, pokazuje najważniejsze wątki w malarstwie naszych sąsiadów z Północy. To nie tylko przedstawienia wsi, liczne pejzaże, ludowość, ale i charakterystyczny dla przełomu XIX i XX wieku niepokój i ból egzystencji. Wśród niezwykłych prac na szczególną uwagę zasługują nie tylko te spod ręki mistrzów – Norwegów Edvarda Muncha, Erika Werenskiolda, Christiana Krohga czy Duńczyków Vilhelma Hammershøia, Pedera Severina Krøyera i jego żony Marie, Szweda Carla Larssona, Islandczyka Þórarinna Benedikta Þorlákssona. Na wystawie i w książce, obok prac Nordyków, pojawiają się też prace polskich malarzy z tego samego okresu, ale polecam skupić się na Skandynawach. Ten zabieg porównywania na wystawie się nie sprawdził. Jeśli mamy zachwycać się malarzami z Północy, niech naszej uwagi nie odwracają rodzimi mistrzowie, bo ich prace już dobrze znamy. Publikacja jest dostępna w księgarni Muzeum Narodowego w Warszawie w cenie 45 zł. Kontakt: ksiegarnia@mnw.art.pl, tel. 669 775 942.
MAT
