„Lubelski Lipiec 80”, to początek fali protestów i strajków, do których doszło w Polsce w sierpniu 1980 roku. To początek historycznych wydarzeń, które przyniosły w Sierpniu narodziny NSZZ „Solidarność”. Między 8 a 24 lipca 1980 roku na Lubelszczyźnie strajkowało około 50-ciu tysięcy osób w ponad 150 zakładach pracy. Niebagatelny wkład w najnowszą historię wnieśli strajkujący wówczas lubelscy kolejarze.
Rocznica
Rano 16 lipca 1980 roku kolejarze odmówili pracy, stanęły pociągi – rozpoczął się strajk w lubelskiej lokomotywowni. Protest szybko rozprzestrzenił się na cały lubelski węzeł PKP, a wzięło w nim udział 2 tysiące osób.
Dzisiaj, jak co roku główne obchody dla uczczenia 39. Rocznicy Lubelskiego Lipca odbyły się na terenie byłej Lokomotywowni PKP Lublin. Warto zaznaczyć, iż z tegorocznych obchodów po raz pierwszy przeprowadziła transmisję TVP3 Lublin.
Tak tamten czas lipcowego protestu wspomina ówczesny przewodniczący komitetu strajkowego w Węźle PKP Lublin, Czesław Niezgoda. „W tamtych dniach stanął cały węzeł kolejowy w Lublinie – wspomina. – Było to dla nas właściwie szaleństwo, żeby w tamtym czasie tak wystąpić przeciwko władzy komunistycznej. Nie daliśmy się sprowokować i wyjść na ulicę, tylko zastosowaliśmy pierwszy raz po wojnie metodę strajku okupacyjnego. Drugiego dnia strajku cały węzeł lubelski został otoczony milicją i ZOMO, ale wystawiliśmy kilkunastoosobowe brygady kolejarzy, które strzegły całego terenu węzła. Nikt obcy nie miał prawa wejść. I nie wszedł.”
Oceny i opinie
Pośród wielu gości obecnych na uroczystościach niektóre osoby skomentowały historyczne wydarzenia sprzed lat.
„Brakowało wszystkiego, elementarnych rzeczy brakowało w sklepach i ludzie nie mogli dłużej żyć w tak ciężkich warunkach, ale tu nie chodziło tylko i wyłącznie o kwestie ekonomiczne. Ludzie czuli również, że nie mają do końca tej wolności, której oczekiwali.” (Dr Robert Derewenda –Instytut Historii IPN).
„Wszyscy się potwornie obawiali strajku kolejarzy, bo jak kolejarze staną, to dopiero będzie heca. Już sam fakt unieruchomienia Węzła lubelskiego, to był sukces po prostu nieprawdopodobny. Pamiętam, jak wszyscy się cieszyli, że to pewnie już będzie po komunizmie” (Zofia Romaszewska – doradca Prezydenta RP).
„To, że zdecydowano się wystąpić przeciwko zniewoleniu, za niepodległą Polską, za godnością, to było wydarzenie historyczne i warto o tym pamiętać” (Krzysztof Michałkiewicz – wiceminister rodziny, pracy i polityki społecznej).
„Ten proces, który rozpoczął się w Lublinie, był bardzo krótki, bo tylko dziewięciodniowy i chwała za to ludziom pracy z Lublina, kolejarzom, robotnikom z WSK i 150 zakładów Lubelszczyzny, bo to oni podjęli ten trud.” (Jarosław Stawiarski – marszałek województwa lubelskiego).
„Nikt wtedy nie wiedział o tym, że tu rodzi się wolna Polska. Wielka odwaga, wielkie przełamanie tej ogromnej bariery strachu. I dzisiaj mamy tego efekt, bo to właśnie „Solidarność” walczyła o to, abyśmy mogli żyć w wolnej Polsce, abyśmy mogli żyć w prawdziwie wolnej Polsce. I dzisiaj mamy tę wolność” (Sylwester Tułajew – wiceminister spraw wewnętrznych i administracji).
Podziękowania
Mirosław Oleszczuk – członek Rady Krajowej Sekcji Kolejarz NSZZ „Solidarność”, jeden z organizatorów obchodów, powiedział „Wolnej Drodze”:
– Na tegorocznych uroczystych obchodach 39. Rocznicy Lubelskiego Lipca obecni byli przedstawiciele władz państwowych, władz wojewódzkich, władz miejskich, władz samorządowych, władze Grupy PKP z Panem Krzysztofem Mamińskim na czele.
Jak co roku odprawiona została uroczysta polowa Msza św. Nadto, pierwszy raz w historii obchodów rocznicy Lubelskiego Lipca tu, na tym terenie byłej lokomotywowni, prowadzona była bezpośrednia transmisja przez TVP3 Lublin. To bardzo nas cieszy.
Ze swej strony i pozostałych organizatorów uroczystości serdecznie dziękuję wszystkim zacnym Gościom przybyłym na tegoroczne obchody: Pani Zofii Romaszewskiej – doradcy Prezydenta RP, Damy Orderu Orła Białego; Panu Sylwestrowi Tułajewowi – sekretarzowi stanu w MSWiA; Panu Krzysztofowi Michałkiewiczowi – sekretarzowi stanu w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej; Panu Tomaszowi Gontarze – doradcy Ministra Infrastruktury; Posłom i senatorom Rzeczypospolitej Polskiej – Pani Gabriela Masłowska, Panowie Lech Sprawka, Sławomir Skwarek, Krzysztof Głuchowski, Stanisław Gogacz; Panu Jarosławowi Stawiarskiemu – Marszałkowi Województwa Lubelskiego; Pani Agacie Grula – dyrektor Lubelskiego Urzędu Wojewódzkiego; Pani Marcie Wcisło – wiceprzewodniczącej Rady Miasta Lublin; Panu Zdzisławowi Antonia – staroście lubelskiemu; Andrzejowi Chrząstowskiemu – wicestaroście lubelskiemu; Panu Andrzejowi Leńczuk – staroście krasnostawskiemu; Panu Waldemarowi Jakson – burmistrzowi Miasta Świdnik; Panu Markowi Łuszczyńskiemu – burmistrzowi Lubczycy Królewskiej; Pani Annie Rutczyńskiej-Rumińskiej – dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy; Panu Andrzejowi Pruszkowskiemu – dyrektorowi Wojewódzkiego Urzędu Pracy; Pani Magdalenie Filipek-Sobczak – dyrektor Lubelskiej Agencji Wspierania Przedsiębiorczości; Panu dyrektorowi Dariuszowi Cywińskiemu – reprezentującego Panią prof. Elżbietę Starosławską; Panu majorowi Mariuszowi Rogala – Z-cy Komendanta Nadbużańskiego Oddziału Straży Granicznej w Chełmie; Panu pułkownikowi Jerzemu Flis – z Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego w Lublinie; Panu nadkomisarzowi Tomaszowi Gila – Z-cy Komendanta Miejskiego Policji w Lublinie; Pani Małgorzacie Wojda – Okręgowego Inspektora Pracy; Panu Jerzemu Biska – prezesowi Lubelskiego Oddziału Okręgowego PCK; Pani dr nauk medycznych Elżbiecie Paucz – dyrektor Stacji Krwiodawstwa w Lublinie; Panu Dariuszowi Dumkiewiczowi – prezesowi Lubelski Węgiel Bogdanka; Panu Zbigniewowi Kosowskiemu – dyrektorowi Poczty Polskiej w Lublinie.
Szczególne podziękowania składam władzom Grupy Spółek PKP: Panu Krzysztofowi Mamińskiemu –prezesowi Zarządu PKP S.A.; Panu Czesławowi Warsewiczowi – prezesowi PKP CARGO S.A.; Panu Zbigniewowi Tracichlebowi – prezesowi Zarządu PKP Linia Hutnicza Szerokotorowa sp. z o.o.; Panu Markowi Chraniukowi – prezesowi Zarządu PKP Intercity S.A.; Panu Markowi Olkiewiczowi – wiceprezesowi PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.; Panu Józefowi Hałykowi – Komendantowi Głównemu SOK; Pani Katarzynie Kucharek – prezes Fundacji Grupy PKP; Panu Jackowi Zawadzkiemu – prezesowi Zarządu PKP Natura Tour. Wszystkim dyrektorom kolejowych zakładów pracy.
Serdecznie dziękuję również przybyłym władzom NSZZ „Solidarność”: Przewodniczącemu Zarządu Regionu Dolnośląskiego NSZZ „Solidarność” Kol. Kazimierzowi Kimso; Przewodniczącemu Krajowej Sekcji Kolejarzy NSZZ „Solidarność” Kol. Henrykowi Grymelowi; Z-cy Przewodniczącego Zarządu Regionu Wielkopolska Południowa NSZZ „Solidarność” Kol. Romanowi Zybale; Przewodniczącemu Zarządowi Regionu Środkowo-Wschodniego NSZZ „Solidarność” Kol. Marianowi Królowi.
Bardzo dziękuję czcigodnym księżom kapelanom z Duszpasterzem Kolejarzy za uroczystą Mszę św., pocztom sztandarowym, kolejarskiej braci z całej Polski, kolejarzom weteranom i wszystkim gościom.
Dziękując, już dzisiaj serdecznie zapraszam szanownych Państwa 20 lipca 2020 roku do Lublina na przyszłoroczne jubileuszowe uroczystości 40. Rocznicy Strajku Kolejarzy.
(na podstawie TVP3 Lublin i info. własnej – „aw”)
