Sally Rooney
„Gdzie jesteś, piękny świecie”
Wydawnictwo W.A.B. 2022
Pierwsza od kilku lat książka irlandzkiej pisarki. Rooney zelektryzowała krytyków, czytelników i cały rynek wydawniczy powieściami „Rozmowy z przyjaciółmi” (na Hulu można oglądać już ekranizację), a zwłaszcza późniejszą – „Normalni ludzie” (genialnie zekranizowana, dostępna na Hulu). Za specjalność Irlandki uważa się umiejętność pisania o pokoleniu millenialsów, ich problemach uczuciowych, przywiązywaniu wielkiej wagi do przyjaźni (większej często niż do pielęgnowania więzów rodzinnych), skomplikowanych, pełnych pasji związkach, ale też genialnego portretowania międzyludzkich reakcji. Fani Rooney nie rozczarują się jej nową powieścią „Gdzie jesteś piękny świecie”, której tytuł zaczerpnęła autorka z wiersza „Bogowie Grecji” Friedricha Schillera (w którym zachwyca się i rozpacza nad utraconym pogańskim światem). To historia dwóch przyjaciółek w formie opowieści i wymiany korespondencji między odnoszącą spore literackie sukcesy pisarką Alice (w której to postaci krytycy dopatrują się cech samej Sally Rooney) a redaktorką Eileen. Obydwie wikłają się w związki – Alice z poznanym podczas prac nad książką dość bezpośrednim Felixem, Eileen z Simonem, z którym przyjaźniła się całe życie, ale nieoczekiwanie wprowadziła tę relację na nowe tory. Ale to nie tylko książka o młodych ludziach, którzy próbują rozegrać swoje życie tak, aby było satysfakcjonujące. To również ciekawy esej o współczesnym świecie – konsumpcjonizmie, ekologii, także o pisaniu („problemem współczesnej powieści jest po prostu problem współczesnego życia” – jak Eileen zauważa pisząc do Alice). Jak zawsze w wydaniu Rooney, pasjonujący i podany w formie przyswajalnej absolutnie dla każdego. I pięknie spolszczony przez Jerzego Kozłowskiego.
Lamorna Ash
„Skryte, jasne, słone. Rybackie miasteczko w Kornwalii”
Wydawnictwo Czarne 2022
Co ciągnie młodą, dwudziestodwuletnią pisarkę z dużego miasta do małej mieściny na cyplu Anglii? Nie tylko pochodzenie (bo z Kornwalii wywodzi się rodzina ze strony matki Lamorny Ash), na które wskazuje już egzotyczne imię autorki, ale pewnie nie do końca nawet zdefiniowany zew. Jego przejawem jest przepiękna, bardzo drobiazgowa i rzetelna, a mimo to oniryczna książka „Skryte, jasne, słone” za którą Ash otrzymała prestiżową Nagrodę im. Williama Somerseta Maughama. Autorka odkrywa w malowniczym, ale leniwym, wycofanym zakątku Anglii tak wiele historii do opowiedzenia, wątków do podtrzymania, bohaterów z życia wziętych do przedstawienia, że jej książka, choć przecież non-fiction, żyje własnym życiem, jak najlepsza fikcja. Spora w tym zasługa niestrudzonej Lamorny, która, spragniona opowieści, ciekawych historii, doświadczenia, nie waha się ubrudzić i zamrozić rąk łowiąc ryby, rozmawiać z miejscowymi wypijając piwo, asymilując się, nawet jeśli świadomie tylko na chwilę, aby poczuć – wodę, wiatr, swoje ciało, a potem już rozmowy innych, ich historie. Ash pisze o miejscu przecież wcale nie najbardziej fascynującym, ale zamieszkanym, jak wiele innych, przez ludzi, którzy mogą się odsłonić, bo nie są już obcy, podglądani przez turystkę na chwilę, ale rozmawiają z osobą, którą prawdziwie interesują. Piękna książka w dobrym tłumaczeniu Kai Gucio.
Megan Nolan
„Akty desperacji”
Wydawnictwo Filtry 2022
Mocny debiut irlandzkiej autorki, która dotychczas znana była z esejów i felietonów w czołowych anglojęzycznych dziennikach (m.in. „New York Timesie”) i periodykach („The Village Voice”). W „Akcie desperacji” narratorka (będąca jednocześnie główną bohaterką dramatu) opowiada historię pewnej znajomości i związku, ale to tylko pretekst, aby opowiedzieć o sobie, młodej kobiecie w dużym mieście (Dublin), która od wieku nastoletniego boryka się z problemem samoakceptacji, a już na studiach antidotum na jej problemy stają się alkohol i poznawani przypadkowo mężczyźni. Sytuację na pewien czas zmienia najpierw zachwyt nad pięknem krytyka sztuki Ciarana, ich romans, potem jest wyboisty związek – poligon doświadczalny i pole walki w jednym. Ale też próba sił, zaufania, eskalacja nałogu i zazdrości, które stopniowo spalają początkowo obiecującą relację. To książka rozliczeniowa trzydziestoletniej pisarki (w znakomitym przekładzie Agi Zano), w której główna bohaterka dokonuje drobiazgowej wiwisekcji swojego życia rodzinnego i uczuciowego, a w tej analizie szuka z biegiem czasu szansy na rozliczenie z wieloma problemami. Doświadczona narratorka A.D. 2019 wraca do wydarzeń od 2012 do 2015 roku, kiedy była związana z Ciaranem. I choć ich wspólna historia zaczyna się jak love story – niezbyt zresztą klasyczne, bo to kobieta zachwyca się i opiewa piękno mężczyzny, którego podziwia – kolejne miesiące wspólnego życia zaczynają przypominać równię pochyłą. Intrygująca, świetnie napisana, choć momentami brutalna książka o końcu miłości, ale głównie o dojrzewaniu do uzdrowienia siebie.
MAT
