Druga połowa XIX wieku jest okresem dynamicznego wzrostu zainteresowania kolejnictwem na świecie i budową oraz rozbudową kolejnych tras kolejowych. Nie inaczej było w tym czasie w Ameryce Południowej. W 1859 roku rząd Peru wydał dekret o utworzeniu komisji mającej sprawdzić możliwości pociągnięcia linii kolejowej przez Andy, której orędownikiem był Ernest Malinowski. To rzucające się w oczy polsko brzmiące nazwisko nie jest przypadkiem. Kim był Malinowski?
Ernest Adam Stanisław Malinowski herbu Ślepowron urodził się 5 stycznia 1818 r. na Wołyniu jako syn bogatego szlachcica wołyńskiego, oficera armii Księstwa Warszawskiego i Anny Świejkowskiej, córki Leonarda Marcina, wojewody podolskiego.
Ernest ochrzczony został w kaplicy dworu w Sewerynach na Wołyniu jako Adam Stanisław Hipolit Ernest Nepomucen. Miał starszą siostrę Leontynę, brata Rudolfa oraz młodszego Zygmunta. W latach 1827-1831 uczęszczał do Liceum Krzemienieckiego. Po upadku Powstania Listopadowego znalazł się najpierw w Galicji a następnie udał się do ojca przebywającego w Dreźnie.
Na emigracji kontynuował naukę w Lycée Louis-le-Grand w Paryżu. Studiował w École Polytechnique, od 1836 r. na École nationale des ponts et chaussées. Po ukończeniu studiów rozpoczął w 1838 r. pracę w ramach francuskiego Korpusu Inżynierów Dróg i Mostów, pracując choćby przy budowie kolei z Paryża do Pontoise.
Na wieść o wybuchu powstania w Krakowie przerwał pracę i w kwietniu 1848 r. wyjechał z Francji. Do Krakowa jednak nie dotarł, pozostając na dłużej w Niemczech. Po zakończonej Wiośnie Ludów wrócił do Paryża i podjął pracę jako inżynier. We wrześniu 1852 podpisał w Paryżu sześcioletni kontrakt na pracę w Peru na stanowisku inżyniera rządowego. Do jego obowiązków miało należeć opracowywanie projektów i nadzór nad wykonywaniem prac budowlano-melioracyjnych, wytyczanie dróg, konstruowanie mostów, kreślenie map topograficznych oraz kształcenie peruwiańskiej kadry technicznej.
27 października 1852 r. wraz z dwoma francuskimi inżynierami Emilem Chevalierem i Charlesem Fraguettem wyruszył w podróż do Peru, gdzie dotarł 30 grudnia 1852 r. Po przybyciu do Limy wziął udział w tworzeniu nowej organizacji technicznej – Comisión Central de Ingenieros Civiles – oraz pierwszej peruwiańskiej szkoły technicznej – Escuela Central de Ingenieros Civiles. Jako, że rozbudowa placówki szkolnej napotykała na kłopoty finansowe szybko wycofał się z tej działalności.
W 1856 r. wziął udział w pracach komisji opiniującej projekt rozbudowy i modernizacji Casa de Moneda w Limie, czyli mennicy państwowej. Napisał nawet traktat dotyczący zawartości złotego kruszcu w monetach.
Zaprojektował i nadzorował brukowanie ulic i placów w Arequipie, w ramach kompleksowej odbudowy miasta po zniszczeniach wojennych. Nadzorował prace modernizacyjne kamiennego mostu Izacuchaca.
Pod koniec 1858 r. przedłużył kontrakt z rządem peruwiańskim na kolejne trzy lata. W 1859 r. wraz z Mario Alleonem i Gerritem Backusem zaprojektował linię kolejową Pisco – Ica liczącą 74 km, zaś w 1864 r. ze Stephenem Crosby i D. N. Paddisonem linię kolejową z Chimbote do Huaraz długości prawie 277 km, na której pokonywano różnicę terenu wynoszącą ponad 3 tys. metrów. Ernest Malinowski od 1869 r. nadzorował budowę tej linii. Z powodu kłopotów finansowych projekt zrealizowano jedynie na odcinku 136 km.
Trzy lat później, podczas konfliktu zbrojnego z Hiszpanią Ernest Malinowski został powołany na stanowisko głównego inżyniera w porcie Callao koło Limy, gdzie przygotował projekt ufortyfikowania portu. Wziął następnie udział w jego obronie, walcząc na wałach fortu Santa Rosa. Zastosował wówczas wiele nowatorskich rozwiązań inżynieryjnych m.in. wielkokalibrowe działa, pochodzące z demobilu po amerykańskiej wojnie secesyjnej kazał wyposażyć w pancerze i umieścić na platformach kolejowych, by mogły łatwo zmieniać położenie. Zwiększało to znacząco mobilność artylerii oraz sprawiało na przeciwniku wrażenie, że obrona dysponuje większą liczbą dział niż w rzeczywistości.
W uznaniu zasług otrzymał dyplom, medal oraz honorowe obywatelstwo Peru.
Krzysztof Drozdowski
krzysztof.drozdowski@wolnadroga.pl
