13 stycznia 1981 r. ze stanowiska I sekretarza KW PZPR w Olsztynie ustąpił Edward Wojnowski. Stało się to w atmosferze skandalu i informacji o jego nieuczciwych interesach.
Edmund Franciszek Wojnowski urodził się 2 kwietnia 1932 r. w Sierakowicach, jako syn Franciszka i Gertrudy. W 1947 roku rozpoczął działalność w organizacjach młodzieżowych w powiecie braniewskim. W 1950 r. zapisał się do PZPR. Rok później rozpoczął pracę w oświacie. W 1957 roku uzyskał tytuł magistra historii w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Gdańsku, a 10 lat później tytuł doktora nauk humanistycznych w Instytucie Historii Polskiej Akademii Nauk. W międzyczasie w 1959 r. pełnił funkcję I sekretarza Komitetu Wojewódzkiego Związku Młodzieży Socjalistycznej w Olsztynie, zasiadał też w Komitecie Centralnym ZMS. Pełnił także wysokie funkcje w olsztyńskich strukturach Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.
W 1964 r. podjął pracę w Ośrodku Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie. Do 1968 r. kierował tam powołaną przez siebie pracownią badań nad współczesnością Warmii i Mazur. Od 1968 do 1972 r. pełnił funkcję dyrektora Instytutu Nauk Społeczno-Politycznych Akademii Rolniczo-Technicznej w Olsztynie. Od listopada 1983 do maja 1990 r. był dyrektorem OBN.
Wraz z rozwojem zawodowym Wojnowski rozwijał również swoją karierę polityczną. W latach 70. przewodniczył Zarządowi Wojewódzkiemu Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej w Olsztynie. Od 1978 do 1980 r. był przewodniczącym tamtejszej Wojewódzkiej Rady Narodowej. W latach 1980-1985 pełnił mandat posła na Sejm PRL VIII kadencji w okręgu Olsztyn. Zasiadał w Komisji Spraw Zagranicznych oraz w Komisji Kultury. W latach 1986-1989 był członkiem Ogólnopolskiego Komitetu Grunwaldzkiego.
Wojnowski był jednocześnie zdecydowanym przeciwnikiem tworzących się struktur „Solidarności”. Jej działacze nie pozostawali mu dłużni. MKZ w Olsztynie zarzucił Wojnowskiemu nieprawidłowości w budowie i rozliczeniach finansowych robót w hotelu KW PZPR, utrzymywanie przez KW PZPR fikcyjnych etatów w olsztyńskich przedsiębiorstwach i pobieranie wynagrodzenia przez pracowników KW, pobieranie przez I sekretarza KW PZPR wynagrodzeń z kilku zakładów pracy oraz nagrody DORO w OZOS „Stomil”.
Jak widać zarzuty były dość poważne. Wojnowski bronił się na wszelkie możliwe sposoby i nie przyznawał do stawianych mu zarzutów. Złożył nawet w Prokuraturze Wojewódzkiej w Olsztynie wniosek o zapewnienie mu ochrony prawnokarnej. Działacze „Solidarności” również nie próżnowali. Zapowiedziano, że jeśli zostaną podjęte jakiekolwiek represje wobec członków związku to wybuchnie strajk powszechny w całym regionie.
21 listopada 1980 r. wysłano list do Centralnej Komisji Kontroli Partyjnej KC PZPR, który podpisało 100 osób. Żądano w nim ustąpienia Edmunda Wojnowskiego ze stanowiska I sekretarza KW PZPR w Olsztynie. Dwa tygodnie później złożono w Prokuraturze Rejonowej wniosek o wszczęcie postępowania przeciwko E. Wojnowskiemu ws. wyłudzenia wartości usług budowlanych wykonanych w jego domu w Pluskach. Sytuacja się zaostrzała i nikt nie chciał ustąpić.
Przygotowując się na najgorsze w ostatni dzień 1980 roku ustanowiono gotowość strajkową na 15 stycznia. Tak też się tego dnia stało. W południe w całym regionie odbył się godzinny strajk ostrzegawczy w 66 zakładach pracy. W kolejnych 100 zakładach załogi podjęły akcję solidarnościową ze strajkującymi. Stało się tak pomimo że dwa dni wcześniej Wojnowski ugiął się i ustąpił ze stanowiska I sekretarza KW PZPR w Olsztynie. Jednakże on sam nie przyznawał się dalej do stawianych mu zarzutów, a także nie został pozbawiony mandatu poselskiego.
Dopiero 18 maja 1981 r. prokurator wojewódzki skierował wniosek do Prokuratury Generalnej o uchylenie Wojnowskiemu immunitetu poselskiego. To jednak na nic się zdało. Wprowadzenie stanu wojennego zakończyło całą sprawę. Tym samym Edmund Wojnowski sprawował mandat poselski do 1985 roku.
Resztę życia poświęcił nauce, publikując rozprawy choćby na temat Obwodu Kaliningradzkiego czy też sytuacji politycznej Niemiec.
Zmarł 11 marca 2018 roku w Olsztynie.
Krzysztof Drozdowski
krysztof.drozdowski@wolnadroga.pl
(Fot. I sekretarz KW PZPR Edward Wojnowski; źródło WMBC, fot. R. Czerniawski)
