W pierwszym tekście w „Kolei na prawo” w najpiękniejszym miesiącu roku – w maju – piszę o kilku sprawach; o wzmocnieniu karnej ochrony pracowników transportu, o docenieniu sołtysów, a także o specjalnej komisji do badania rosyjskich wpływów. Zacznę jednak od nawiązania do poprzedniego tekstu…
Pisałem w „Wolnej Drodze” z 28 kwietnia br., że „15 kwietnia zostało zapowiedziane, podpisane, opublikowane i wprowadzone w życie rozporządzenie Ministra Rozwoju i Technologii w sprawie zakazu przywozu z Ukrainy produktów rolnych, do 30 czerwca 2023 r. zakazujące importu m.in. zbóż, cukru, nasion, lnu, owoców i warzyw, mięsa, mleka, jaj, alkoholów, miodu itd. Podobno jednak już 18 kwietnia porozumiano się co do zasad tranzytu towarów przez Polskę… pociągnie to za sobą niewątpliwie kolejną zmianę prawa.”.
W ciągu kolejnych tygodni rozporządzenie raz już nawet zostało znowelizowane, wreszcie 2 maja br. Minister Rozwoju i Technologii uchylił je z dniem ogłoszenia w Dzienniku Ustaw z 2 maja 2023 r, pod pozycją 840.
Losy zakazu zbóż pokazują, jak znacznie przyspiesza maszyna legislacyjna, gdy opowiada się za tym przyspieszeniem wola polityczna. Dziś, po uchyleniu zakazu już wiadomo, iż nie szło o całkowite zablokowanie transferów produktów rolniczych, lecz o wywarcie legislacyjnej presji w celu osiągnięcia założonego celu. Legislacja z definicji jest narzędziem osiągania celów politycznych, więc nie ma powodu się na to oburzać. Powtórzę jednak refleksję prezentowaną już dwa tygodnie temu; sprawa nie jest prosta, jeszcze o niej usłyszymy i przeczytamy niejednokrotnie.
Przejdźmy do poważniejszej sprawy – bezpieczeństwa pracowników transportu.
Ustawa z 14 kwietnia 2023 r. o zmianie ustawy o transporcie kolejowym oraz ustawy o publicznym transporcie zbiorowym skupia się na jednej kwestii. W obu nowelizowanych ustawach wprowadza po jednym artykule, i co więcej – obie zmiany wiele łączy. Obie bowiem obejmują pewne kategorie pracowników ochroną przewidzianą w kodeksie karnym dla funkcjonariuszy publicznych.
Ta ochrona nie jest oczywiście narzędziem ochrony fizycznej, lecz jedynie zastrzeżeniem, że pewne czyny, wymierzone przeciwko tym osobom będą karane surowiej, niż analogiczne delikty dotykające przeciętnego obywatela. A więc np. atak fizyczny na kolejarza czy kierowcę autobusu będzie karany surowiej, niż atak na sprzedawcę w sklepie. Kolejarz i kierowca otrzymają ochronę taką, jak radny, sędzia czy policjant.
Zgodnie z nowelizacją ustawy o transporcie kolejowym ochronę taką zyskują pracownicy zatrudnieni na stanowiskach, o których mowa w art. 22d ust. 1 ustawy o transporcie kolejowym, a także członkowie obsady pociągu.
W art. 22d ust. 1 wymienieni są pracownicy zatrudnieni na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego oraz z prowadzeniem określonych rodzajów pojazdów kolejowych. To dyżurny ruchu, nastawniczy, zwrotniczy, kierownik pociągu, ustawiacz, manewrowy, rewident taboru, automatyk, toromistrz, dróżnik przejazdowy oraz prowadzący pojazdy kolejowe.
Analogiczną ochroną zostały objęte, zgodnie ze kolejną zmianą, wprowadzoną do ustawy o o publicznym transporcie zbiorowym, osoby wykonujące przewóz osób w publicznym transporcie zbiorowym podczas kierowania środkami transportu i w związku z kierowaniem nimi.
Nasuwa się tu jeszcze jedno interesujące spostrzeżenie. Otóż znalazłyby się argumenty za tym, by przepisy dotyczące kierowania wszystkimi środkami transportu – a przynajmniej – naziemnymi środkami transportu – zebrać w jednej ustawie – np. o kierujących pojazdami.
Czas na sołtysów. Niektórzy mówią, że opisane niżej rozwiązanie to przejaw nieprzemyślanego rozdawnictwa. Sejm uchwalił bowiem ustawę o świadczeniu pieniężnym z tytułu pełnienia funkcji sołtysa. Ustawa określa warunki i tryb przyznawania oraz zasady wypłacania i finansowania świadczenia pieniężnego z tytułu pełnienia funkcji sołtysa. Świadczenie przysługuje osobie, która spełnia łącznie następujące warunki: pełniła funkcję sołtysa przez okres co najmniej dwóch kadencji, nie mniej niż przez 8 lat i osiągnęła wiek: w przypadku kobiet – 60 lat, w przypadku mężczyzn – 65 lat.
Przy ustalaniu okresu pełnienia funkcji sołtysa nie jest wymagane zachowanie ciągłości pełnienia tej funkcji. Świadczenie nie przysługuje osobie skazanej prawomocnym wyrokiem za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe popełnione w związku z pełnieniem funkcji sołtysa. Świadczenie, przyznawane na wniosek osoby uprawnionej, przysługuje w wysokości 300 zł miesięcznie. Sołtysem nie byłem, nie będę ale uważam że im się należy. To odpowiedzialna funkcja społeczna.
I na koniec najtrudniejsza sprawa. Ustawa o Państwowej Komisji do spraw badania wpływów rosyjskich na bezpieczeństwo wewnętrzne Rzeczypospolitej Polskiej w latach 2007–2022 budzi wiele emocji.
Mowa w niej o wpływach rosyjskich – należy przez to rozumieć każde działanie osób związanych z władzami Rosji, prowadzone metodami zarówno prawnie dozwolonymi, jak i bezprawnymi, zmierzające do wywarcia wpływu na działania spółek, przedsiębiorstw lub organów władzy publicznej Rzeczypospolitej Polskiej.
Komisja będzie organem administracji publicznej stojącym na straży interesu publicznego, wydającym decyzje administracyjne, postanowienia i uchwały większością głosów, w głosowaniu jawnym, w obecności co najmniej 5 z 9 członków, w tym przewodniczącego.
Komisja korzystając ze wsparcia innych organów państwa prowadzić ma wnikliwe dochodzenie. Gdy stwierdzi, że ktoś podejmował decyzje pod wpływem rosyjskim i mógłby podobnie postępować w przyszłości, może podjąć decyzję administracyjną o cofnięciu poświadczenia bezpieczeństwa, zakazie otrzymania poświadczenia bezpieczeństwa na okres do 10 lat od dnia wydania decyzji administracyjnej; zakazie pełnienia funkcji związanych z dysponowaniem środkami publicznymi na okres do 10 lat oraz cofnięciu lub zakazie wydania pozwolenia na broń.
Komisja ma zająć się tym, czym inni powinni się zająć i wykryć to, co niezdefiniowane (jak sprawdzić wpływ?).
Piotr Świątecki
piotr.swiatecki@wolnadroga.pl
