W parlamencie trwają prace nad ustawą, która wcześniej czy później dotyczyć będzie każdego z nas. Mowa tu o ustawie o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta. Na system jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwa pacjenta składają się: autoryzacja, wewnętrzny system zarządzania jakością i bezpieczeństwem, akredytacja, rejestry medyczne oraz Rejestr Zdarzeń Niepożądanych.
Zdarzenie niepożądane definiowane jest jako „zdarzenie zaistniałe w trakcie udzielania lub w efekcie udzielenia bądź zaniechania udzielenia świadczenia opieki zdrowotnej, powodujące lub mogące spowodować negatywny skutek dla zdrowia lub życia pacjenta, w szczególności zgon, uszczerbek na zdrowiu lub rozstrój zdrowia, chorobę, zagrożenie życia, konieczność hospitalizacji albo jej przedłużenia, a także uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia płodu; nie stanowi zdarzenia niepożądanego zdarzenie, którego skutek jest przewidywanym skutkiem prawidłowo udzielonego świadczenia opieki zdrowotnej”.
Jakość opieki zdrowotnej będzie mierzona z wykorzystaniem wskaźników mieszczących się w zakresie trzech obszarów, Obszar kliniczny to zestaw wskaźników odnoszących się do poziomu i efektów realizowanych świadczeń opieki zdrowotnej, opisywanych w szczególności przez parametry: efektu leczniczego, powtórnych hospitalizacji z tej samej przyczyny, śmiertelności po zabiegach, w trakcie hospitalizacji i po niej, doświadczenia w wykonywaniu określonych świadczeń opieki zdrowotnej, wystąpienia zdarzeń niepożądanych, struktury procedur medycznych wykonywanych w przypadkach określonych problemów zdrowotnych. Obszarem konsumenckim są wyniki badań opinii pacjentów o organizacji procesu udzielania świadczeń opieki zdrowotnej.
Obszar zarządczy jest rozumiany jako zestaw wskaźników odnoszących się do efektywności wykorzystania zasobów oraz wdrożenia systemów zarządzania, opisywanych przez parametry dotyczące w szczególności: posiadania akredytacji lub innego certyfikatu albo świadectwa potwierdzającego jakość, wydanego przez niezależną akredytowaną jednostkę, stopnia wykorzystania zasobów będących w dyspozycji podmiotu, długości (czasu) hospitalizacji, struktury realizowanych świadczeń.
Wskaźniki określa minister zdrowia, a ich poziom monitoruje Narodowy Fundusz Zdrowia.
Warunkiem realizacji przez podmiot wykonujący działalność leczniczą umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych zawartej z Funduszem (NFZ) jest autoryzacja. Autoryzację wydaje się na zakresy świadczeń na okres 5 lat. Podmiot wykonujący działalność leczniczą jest też obowiązany do posiadania wewnętrznego systemu zarządzania jakością, który składa się z zasad, procedur, metod oraz opisów stanowisk pracy, ustalanych w celu zapobieżenia wystąpieniu zdarzeń niepożądanych.
Prowadzenie tego systemu przez podmiot wykonujący działalność leczniczą polega na wdrożeniu, utrzymaniu i usprawnianiu tego systemu na podstawie oceny jego skuteczności oraz wyników badań opinii i doświadczeń pacjentów. W ramach systemu należy wprowadzać rozwiązania służące identyfikacji ryzyka wystąpienia zdarzeń niepożądanych i zarządzaniu tym ryzykiem w ramach udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej. Należy również identyfikować obszarypriorytetowe dla poprawy jakości i bezpieczeństwa udzielanych świadczeń, określać kryteria i metody potrzebne do zapewnienia skutecznego nadzoru. Podmiot leczniczy prowadzący system okresowo monitoruje i ocenia jakość i bezpieczeństwo udzielanych świadczeń, corocznie opracowuje i publikuje raport jakości oraz monitoruje zdarzenia niepożądane i bada opinie pacjentów. Osobą odpowiedzialną za prowadzenie wewnętrznego systemu jakości jest kierownik podmiotu wykonującego działalność leczniczą.
Część podmiotów leczniczych może się ubiegać o akredytację. Akredytacja w ochronie zdrowia ma na celu potwierdzenie spełniania przez podmiot wykonujący działalność leczniczą standardów akredytacyjnych w zakresie udzielania świadczeń opieki zdrowotnej oraz funkcjonowania tego podmiotu. Akredytacji udziela minister zdrowia na okres 4 lat w formie tzw. certyfikatu akredytacyjnego. Udzielenie akredytacji jest poprzedzone przeprowadzeniem procedury oceniającej spełnienie pojedynczych standardów akredytacyjnych. Procedurę oceniającą przeprowadza się w okresie 12 miesięcy od dnia złożenia wniosku o akredytację. Przegląd akredytacyjny jest przeprowadzany przez zespół wizytatorów składający się z co najmniej 2 wizytatorów wyznaczonych przez Prezesa NFZ. Wizytator jest wyłączony z przeprowadzenia przeglądu akredytacyjnego na swój wniosek lub z urzędu, jeżeli zachodzą uzasadnione wątpliwości co do jego bezstronności.
W toku przeglądu akredytacyjnego wizytatorzy są uprawnieni do wstępu do siedziby podmiotu wnioskującego o udzielenie akredytacji, miejsc prowadzenia działalności i udzielania świadczeń opieki zdrowotnej oraz do wglądu do dokumentacji, w tym także dokumentacji medycznej. Są również upoważnieni do prowadzenia wywiadów oraz uzyskiwania pisemnych wyjaśnień i oświadczeń od personelu podmiotu. Mogą również rozmawiać z pacjentami. Na podstawie raportu z przeglądu Rada Akredytacyjna rekomenduje udzielenie lub odmowę akredytacji.
Przy okazji dokonano m.in. zmian następujących ustaw medycznych: o zawodach lekarza i lekarza dentysty, o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych, o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (powołuje się Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych), o konsultantach w ochronie zdrowia, o działalności leczniczej, o systemie informacji w ochronie zdrowia, o wyrobach medycznych, o zawodzie ratownika medycznego oraz samorządzie ratowników medycznych. Niewielu pacjentów zdaje sobie sprawę, jak wiele przepisów reguluje pomoc medyczną. Zarysowane wyżej procedury skonstruowano przyjmując, że szerokie dokumentowanie podstawowej działalności wpłynie na jej jakość. Zobaczymy…
Piotr Świątecki
piotr.swiatecki@wolnadroga.pl
