W dniach od 16 do 19 lipca 1980 roku w lubelskiej Lokomotywowni trwał najlepiej zorganizowany w Lublinie strajk kolejarzy. Pierwszego dnia strajku do pracy nie przystąpiło 800 osób. Kolejarze domagali się między innymi podwyżki płac, wolnych sobót, poprawy zaopatrzenia w sklepach. Pierwszego dnia strajkowało około 800 osób, reprezentacja strajkujących przedstawiła listę swoich postulatów. W pierwszej fazie strajk obejmował tylko część załogi, która pracowała przy naprawach lokomotyw spalinowych. W ciągu dnia dołączyły drużyny trakcyjne i lubelscy maszyniści, którzy zatrzymywali i unieruchamiali pociągi przyprowadzane do stacji Lublin. Jednocześnie odmawiali wykonywania nowych kursów, a lokomotywownia nie wydawała nowych lokomotyw.
Tak oto w Lublinie rodziła się „Solidarność”…
Jedna Rocznica. Dwie Uroczystości
Tegoroczne uroczystości upamiętniające 42. Rocznicę strajku lubelskich kolejarzy różniły się nieco od poprzednich z powodu ich dwudniowego ich przebiegu. Organizatorami obchodów w dniu 16 lipca 2022 roku przy poparciu Zarządu Regionu Środkowo Wschodniego NSZZ „Solidarność” był powołany przez kolejarzy z Lublina Komitet Organizacyjny, w skład którego weszli przedstawiciele lubelskich kolejowych zakładów pracy i Mirosław Oleszczuk, Przewodniczący Zgromadzenia Publicznego mającego na celu obchody 42. Rocznicy Strajku Kolejarzy Lubelskich organizowanego w dniu 16.07.2022 roku na terenie Miasta Lublin.
Organizatorem drugiego dnia obchodów była Krajowa Sekcja Kolejarzy NSZZ „Solidarność”.
Listy skierowane do organizatorów i uczestników tegorocznych uroczystości (fragmenty)
W pierwszym i drugim dniu uroczystości List od list prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego skierowany do organizatorów i uczestników uroczystości odczytał biorący udział w obchodach wicewojewoda lubelski Bolesław Gzik.
Jak co roku, w miejscu, które stanowiło serce ówczesnych wydarzeń, spotykacie się Państwo, by dać wyraz pamięci o bohaterach tamtych dni i naszej wdzięczności dla nich. Pamięci o tych, którzy 42 lata temu mieli odwagę upomnieć się o etos zawodu kolejarza, o godne warunki bytu, o wolne wybory do władz związków zawodowych. (…).
Dzisiejsza rocznica to święto tych, którzy odważnie i solidarnie występując wtedy w obronie swojej godności i podstawowych praw, zainicjowali zmiany, przekraczające wcześniejsze, najśmielsze nawet wyobrażenia. Zmiany, których nie były już w stanie zatrzymać żadne represje. Zmiany, które poprowadziły nas ku wolnej Polsce – napisał w liście premier.
Kolejne listy od najwyższych władz państwowych i związkowych odczytano w niedzielę 17 lipca.
Dyrektor generalna Biura Kancelarii Prezydenta RP Barbara Brodowska-Mączka odczytała list od prezydenta Andrzeja Dudy.
W życiu każdego z nas, ale też w życiu całego narodu zdarzają się sytuacje, które można porównać do przełożenia kolejowej zwrotnicy. To decyzje, które pociągają za sobą szereg ważnych konsekwencji, nieodwracalnie wpływają na los nas samych oraz innych osób. Takim przełomem był Lubelski Lipiec 1980 roku. Odmienił on życie uczestników tamtych protestów oraz skierował na nowe tory dzieje Polski, Europy i świata. (…)
Pomoc, jakiej Polska i inne kraje udzielają walczącej z rosyjską agresją Ukrainie, nie byłaby możliwa bez profesjonalnej, pełnej zaangażowania pracy polskich kolejarzy – bez pracy, która była, jest i będzie szczególnie ważną i potrzebną służbą dobru wspólnemu. – zaznaczył prezydent.
Michał Moskal, szef gabinetu politycznego prezesa Prawa i Sprawiedliwości Jarosława Kaczyńskiego, odczytał list prezesa PiS.
Historycy są zgodni, że Lubelski Lipiec miał ogromny, wielostronny wpływ na dalszy rozwój wypadków, na nasz wieloletni marsz ku upragnionej wolności. Za to, że strajki utorowały drogę do zawarcia porozumień sierpniowych i powstania „Solidarności”, a tym samym przybliżyły nas do niepodległości, którą się dzisiaj cieszymy. Za wykazaną wówczas odwagę, determinację, a także wybór odpowiedniej formy protestów jesteśmy winni załodze Lokomotywowni, lubelskim kolejarzom oraz pozostałym bohaterom tamtych dni dozgonną wdzięczność i pamięć. Ten dług wdzięczności, jaki mamy wobec nich możemy spłacić tylko w jeden sposób: pracą na rzecz nowoczesnej, sprawiedliwej i solidarnej, silnej i bezpiecznej Rzeczypospolitej. Jednocześnie pełnoskalowa agresja Rosji na Ukrainę, jakże tragicznie przypomina nam, że nic nie jest dane raz na zawsze, że Polska wolność, niepodległość naszej Ojczyzny to piękny dar i największy skarb, o który musimy dbać z całych sił, bo nikt nas w tym nie zastąpi – podkreślał w liście prezes.
Kazimierz Kimso, członek Komisji Krajowej i szef Zarządu Regionu Dolny Śląsk NSZZ „Solidarność” odczytał list od przewodniczącego „Solidarności” Piotra Dudy.
Spotykamy się w miejscu, które jest symbolem walki o godność i prawa pracownicze. Miejscem, które stało się preludium do powstania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” (…)
Serdecznie dziękuję kolejarskiej „Solidarności”, że co roku organizując uroczystości podtrzymujecie pamięć i budujecie świadomość, że „Solidarność” dzięki odwadze setek tysięcy ludzi rodziła się w całej Polsce. Jednocześnie nie pozwalacie, aby zapominano o Bohaterach, często bezimiennych i pomijanych, którym Polska i NSZZ „Solidarność” tak wiele zawdzięcza.
(na podstawie doniesień prasowych aw)
