Powstanie „Solidarności” w 1980 roku spowodowało rozszerzenie działalności wydawniczej, która dotychczas widoczna była jedynie w obiegu konspiracyjnym. Powielano artykułu, broszury i gazety i rozdawano między swoimi znajomymi z prac i rodzinami. Wszystko oczywiście czyniono w stanie najwyższej konspiracji, gdyż przyłapanie na kolportowaniu tego typu pism groziło surowymi konsekwencjami, a Służba Bezpieczeństwa korzystała z wielu donosicieli, Kontaktów Operacyjnych i Tajnych Współpracowników.
Jednym słowem nigdy nie można było być pewnym czy osoba, którą się właśnie poznało nie jest podesłana właśnie z inicjatywy bezpieki. Podejmowanie więc w takim momencie dziejowym jakichkolwiek działań konspiracyjnych zasługuje na laury najwyższego uznania.
Wśród publikacji, które zaczęły okazywać się na rynku można wymienić kilka, które zdecydowanie przodowały i miały też największy odbiór społeczny. Były to:
- Biuletyn Informacyjny Wschodniej DOKP Lublin „Solidarność Kolejowa”.
- Biuletyn Informacyjny Jednostek Zaplecza Kolei Warszawa.
- „Wolna Droga”. Biuletyn Informacyjny Śląskich Kolejarzy.
- „Właściwy Tor”. KZ NSZZ „Solidarność” Stacja Poznań Główny.
- „Solidarność Kolejarzy Rozwadowskich” węzła Stalowa Wola – Rozwadów.
20 lutego 1981 r. ukazał się pierwszy numer „Semafora”, ukazującego się jako pismo Międzyokręgowej Komisji Porozumiewawczej Kolejarzy NSZZ „Solidarność” / Krajowej Sekcji Kolejarzy NSZZ „Solidarność”. Miejscem ukazywania się nowego pisma był Wrocław.
Do grudnia 1981 r. ukazało się 16 numerów. Nr 1-2 podtytuł: „Pismo NSZZ «Solidarność» przy Międzyokręgowej Komisji Porozumiewawczej Kolejarzy z siedzibą we Wrocławiu”, nr 3-13 „Pismo NSZZ «Solidarność» Międzyokręgowej Komisji Porozumiewawczej Kolejarzy z siedzibą we Wrocławiu”, nr 14 „Pismo Krajowej Sekcji Kolejarzy NSZZ «Solidarność» z siedzibą we Wrocławiu”, nr 15-16 „Tygodnik Kolejarzy NSZZ «Solidarność»”.
Ukazało się łącznie 16 numerów, każdy z nich miał objętość kilku lub kilkunastu stron w formacie A4. Wyjątkiem był pierwszy numer, który miał format A5. Nakład „Semafora” wynosił od 1,2 do 16 tys. egzemplarzy.
Warto dodać, że numery 6 i 8 ukazały się jako wydania specjalne, a nr 10-13 jako wydania zjazdowe. Ukazały się również trzy samodzielne dodatki: „Z ostatniej chwili. Atak na «Solidarność». Strajk we wrocławskim MPK” (dodatek do numeru 13), „Prawa emerytów i rencistów PKP – Zapomniane rozporządzenia” (dodatek do numeru 15), „Fundusz socjalny i mieszkaniowy” (dodatek do numeru 16).
Wydawanie czasopisma przerwane zostało wprowadzeniem stanu wojennego.
Jak podaje Kamil Dworzaczek w redakcji pracowali od n-ry 1-13: Krzysztof Gołygowski, Zygmunt Sobolewski, Barbara Pawlak, Andrzej Wierzchoń (tylko n-ry 1-2); od numeru 14: Piotr Bielawski, Zbigniew Karski, Andrzej Oryński, Zygmunt Sobolewski (redaktor nacz.), Marek Tumidajewicz, Leszek Wierzejski; od numeru 15 do zespołu doszli Antoni Lenkiewicz i Władysław Tatarzyński. Red. techn.: Stanisław Dobejko, Władysław Gajek, Stanisław Frączek. Do najczęstszych autorów należeli K. Gołygowski i Z. Sobolewski; w piśmie publikowali też inni redaktorzy m.in.: A. Lenkiewicz, A. Oryński, M. Tumidajewicz, L. Wierzejski. Publikowano głównie teksty o tematyce związanej z pracą w PKP, oświadczenia i inne dokumenty kolejarskiej „Solidarności”, rozporządzenia i decyzje władz dotyczące kolei.
W kolejnych numerach zamieszczano również teksty historyczne, co praktykowane jest również i obecnie. „Semafor” kolportowany był w całym kraju, głównie w środowisku kolejarzy, m.in. przez komisje zakładowe „Solidarność”.
W 1983 r. „Semafor” został przekształcony w „Wolną Drogę”. Pierwszym redaktorem naczelnym został Zygmunt Sobolewski. Zmiana nazwy miała na celu zmylenie Służby Bezpieczeństwa.
„Wolna Droga” ukazywała się regularnie w latach 1983-1984. W latach 1985-1986 ukazywały się rocznie po dwa numery. W latach 1987-1989 powrócił ponownie jako dwutygodnik. W latach 1989-1993 „Wolna Droga” ukazywała się jako pismo Okręgowej Sekcji Kolejarzy NSZZ „Solidarność” przy Regionie Dolny Śląsk. Magazyn ukazywał się w cyklu dwutygodniowym. Od stycznia 1994 roku pismo stało się miesięcznikiem.
W 1994 roku na II Sesji IV Walnego Zgromadzenia Delegatów Sekcji Krajowej Kolejarzy NSZZ „Solidarność” podjęto decyzję o przekształceniu „Wolnej Drogi” w pismo informacyjne Sekcji Krajowej Kolejarzy.
W listopadzie 1998 r. ukazał się jubileuszowy 250 numer „Wolnej Drogi”. Na okładce pokazano pierwszy numer „Semafora” z hasłem: „Światło nadziei”, nawiązującym do początku lat osiemdziesiątych.
Krzysztof Drozdowski
krzysztof.drozdowski@wolnadroga.pl
