Rozmawiamy… z Panem Ireneuszem Merchel, Prezesem Zarządu PKP Polskich Linii Kolejowych S.A. o rozwoju Spółki i umacnianiu jej pozycji na rynku
Panie Prezesie, czym jest silna organizacja? Co stanowi o sile PKP Polskich Linii Kolejowych S.A.?
PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. zarządzają siecią o długości prawie 19 tys. km. Jesteśmy
3-cim zarządcą infrastruktury w Europie. Potencjał tak rozwiniętej sieci kolejowej umożliwia realizację zarówno połączeń międzynarodowych, jak i pomiędzy krajowymi ośrodkami wojewódzkimi oraz na poziomie regionalnym, a także ułatwia dostęp do portów morskich, terminali czy węzłów multimodalnych.
Spółka posiada własny know-how związany z działalnością utrzymania i eksploatacji infrastruktury kolejowej, a także w obszarze inwestycyjnym. Razem z 5 spółkami zależnymi tworzymy Grupę Kapitałową PKP Polskich Linii Kolejowych S.A., będącą podmiotem wspierającym procesy inwestycyjne i utrzymaniowe.
PLK S.A. to także stabilny pracodawca zatrudniający wysokiej rangi specjalistów i ekspertów. Stały rozwój PKP Polskich Linii Kolejowych S.A. oparty jest natomiast o nowoczesne technologie przy prowadzeniu prac inwestycyjnych i utrzymaniowych, digitalizację urządzeń i procesów. To stanowi o sile, a także ugruntowanej, wysokiej pozycji rynkowej PKP Polskich Linii Kolejowych S.A. oraz motywuje do dalszej, wytężonej pracy.
PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. nie uczestniczyły w tworzeniu holdingu Grupy PKP. Czy gdyby Spółka weszła w skład holdingu mogłaby efektywniej wykorzystać swój potencjał i odnosić korzyści z funkcjonowania w takiej strukturze?
Uważam, że obecna struktura funkcjonowania PLK S.A. jest najbardziej odpowiednia dla Spółki, a także dla rozwoju polskiej kolei. W przejrzysty sposób jest bowiem rozdzielone zarządzanie infrastrukturą kolejową od realizacji przewozów pasażerskich i towarowych. Niezależność zarządcy infrastruktury gwarantuje transparentność działań wobec przewoźników, co również ostatnimi czasy na arenie międzynarodowej coraz mocniej akcentuje Komisja Europejska. Połączenie spółek na zasadzie holdingu PKP powoduje zaś, że zachodzi pewna sprzeczność interesów.
W aspekcie funkcjonowania PLK S.A. uważam również, że Zarządca powinien dysponować całym majątkiem związanym z linią kolejową, w tym gruntami i infrastrukturą.
Czy w kontekście funkcjonowania struktur kolei na poziomie europejskim możemy czerpać jakieś wzorce?
W ostatnich 2 latach odbyłem szereg spotkań z przedstawicielami zarządców infrastruktury z różnych krajów w Europie. Z 8 czołowych zarządców infrastruktury w Unii Europejskiej każdy posiada inną strukturę. W 3 krajach (Niemcy, Francja, Włochy) obowiązuje struktura holdingowa, w pozostałych 5 krajach (Hiszpania, Rumunia, Czechy, Szwecja), w tym w Polsce, zarządca infrastruktury podlega bezpośrednio pod ministra odpowiedzialnego za transport, czy to w formie spółki prawa handlowego, czy rządowej jednostki administracyjnej. Oczywiście każda z tych struktur ma swoje plusy i minusy i każdy z ww. krajów ma swoją specyfikę.
Jakie rozwiązania możemy zauważyć u europejskich zarządców infrastruktury, które mogłyby ułatwić działanie PKP Polskich Linii Kolejowych S.A.?
Najważniejszym aspektem, który znacząco wpływa na bieżącą działalność PLK S.A. oraz na prace inwestycyjne i utrzymaniowe jest własność gruntów. W krajach Unii Europejskiej to zarządca infrastruktury jest właścicielem gruntów pod liniami kolejowymi. Polska jest tu wyjątkiem – od ponad 20 lat nie uporządkowano tej kwestii. Według mnie bardzo ważne jest uregulowanie w zakresie przekazania gruntów PKP Polskim Liniom Kolejowym S.A. przez PKP S.A., poprzez podjęcie możliwie nieodległych działań.
PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. inwestują w rozwój spółek zależnych. Czy myślicie Państwo o przejęciu kolejnych podmiotów, a tym samym o dalszym rozwoju Grupy Kapitałowej PLK?
Jednym z założeń rozwoju PKP Polskich Linii Kolejowych S.A. na najbliższe lata jest rozwój Grupy Kapitałowej PLK. Będzie to możliwe poprzez wzrost potencjału inwestycyjnego wewnątrz Grupy oraz akwizycję nowych podmiotów. Po włączeniu spółki Trakcja S.A. w 2022 roku w struktury Grupy Kapitałowej PLK nie przymierzamy się jednak do akwizycji kolejnej spółki inwestycyjnej w najbliższym czasie. Myślimy raczej o branżach pokrewnych, takich jak telekomunikacja, energetyka, SRK, czy biura projektowe.
Dążąc do optymalnej struktury funkcjonalnej i zarządczej oraz czerpiąc w tym zakresie z europejskich doświadczeń uważam także, że infrastruktura sieci trakcyjnej, która z reguły jest własnością zarządcy infrastruktury, bądź spółki podległej zarządcy infrastruktury, powinna znaleźć się w bezpośrednim zarządzaniu PLK S.A. W Polsce niestety w 2015 roku sprzedano PKP Energetykę. Na szczęście spółka ta wróciła na polski rynek, obecnie jako PGE Energetyka Kolejowa S.A. Chciałbym jednak doczekać czasu, kiedy jako zarządca infrastruktury będziemy mieli bezpośredni wpływ na energetykę kolejową.
W zakresie akwizycji z przykrością natomiast muszę odnieść się do rezygnacji z planów przejęcia spółki PKP TELKOL sp. z o.o., wynikającej z odrzucenia przez PKP S.A. oferty nabycia wszystkich udziałów w tej spółce przez PLK S.A. oraz ostatecznym wycofaniu się PKP S.A. z transakcji.
Wspomniał Pan o planach rozwojowych Spółki, jak Pan widzi PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. za dwie dekady?
Zakładamy, że 2035 rok będzie rokiem, kiedy zakończymy modernizacje wszystkich głównych ciągów pasażerskich i towarowych. Ruch pociągów towarowych będzie się wpisywał w ruch pociągów pasażerskich, również przy wykorzystaniu tzw. „szprych” CPK. Zakładamy również, że na sieci kolejowej będzie obowiązywał systemowy rozkład jazdy zakładający uzyskanie prędkości handlowych rzędu 120 km/h dla pociągów pasażerskich i 50 km/h dla pociągów towarowych pomiędzy głównymi węzłami komunikacyjnymi w kraju. Wierzę także, że do tego czasu zostanie ujednolicony system zarządzania obszarami infrastruktury kolejowej w ramach centrów sterowania.
Polska kolej ma być alternatywą dla innych środków transportu nie tylko dziś, ale też jutro i w kolejnych latach oraz częścią sieci łączącej nie tylko mniejsze miasta, regiony, aglomeracje, ale też całą Europę, dlatego już teraz PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. dzięki największemu w historii procesowi inwestycyjnemu budują kolej przyszłości.
