Popularnie „bibułą” określa się cienki wyrób papierniczy. Stąd też często podziemną prasę wydawaną w trakcie okupacji hitlerowskiej, a następnie sowieckiej i służących jej polskich komunistów, również nazywamy „bibułą”. W tzw. okresie „Solidarności” możemy odnotować kilka pism konspiracyjnych o takim tytule.
Pod tytułem „Bibuła” jako pierwsze pojawiło się pismo wydawane z inicjatywy środowiska artystycznego w Pabianicach w okresie od stycznia do marca 1982 roku. W tym czasie ukazało się osiem numerów. Kaidy z nich miał objętość zaledwie dwóch stron w formacie A4 drukowanych z matryc białkowych przez Zbigniewa Liberę w jego mieszkaniu (przy ul. Trębackiej w Pabianicach) w nakładzie ok. 300-400 egzemplarzy.
W składzie redakcji oprócz wspomnianego już artysty plastyka Z. Libery znaleźli się Roman Kubiak (poeta, ps. „Lakmus”) oraz Sławomir Łuczyński.
W piśmie publikowano informacje bieżące o wydarzeniach w Łodzi i w całym kraju, przedrukowywano oświadczenia i dokumenty, np. list otwarty Stefana Bratkowskiego, prezesa SDP, odezwy Zbigniewa Bujaka do członków „Solidarności”, apele NZS Uniwersytetu Łódzkiego, rysunki satyryczne Sławomira Łuczyńskiego, wiersze Czesława Miłosza i Rafała Wojaczka. Wydawanie pisma przerwało aresztowanie Z. Libery w kwietniu 1982 roku.
Jako dwutygodnik znajdziemy „Bibułę” również w Poznaniu. Ukazywała się w okresie od 6 kwietnia 1982 r. do 24 sierpnia 1982 roku. W tym czasie ukazało się 11 numerów o objętości 3-6 stron każdy. W redakcji znaleźli się studenci Politechniki Poznańskiej: Mikołaj Kotlarek, Lech Maziakowski, współpraca: Mariusz Bekker, Tomasz Cieślik, Ireneusz Grining, Krzysztof Wytyk; druk i kolportaż: Roman Łaźny, Leszek Mikołajczyk, Piotr Nentwig, Roman Trawiński. Miejscem zebrań redakcyjnych i druku większości nr. biuletynu był pokój 166 w Domu Studenckim nr 1 przy ul. Zamenhoffa.
Pismo miało charakter informacyjny. redagowane głównie na podstawie periodyków podziemnych z Poznania i innych regionów, audycje „RWE” i „Głosu Ameryki”, zamieszczano informacje własne, oświadczenia struktur podziemnych i relacje o wydarzeniach rozgrywających się w kraju – przeważnie różnych formach oporu i działalności opozycji (np. demonstracjach, audycjach Radia „Solidarność”), publikowano także własne komentarze odnoszące się do aktualnej sytuacji politycznej.
Pismo kolportowane było wśród studentów oraz przekazywane innym strukturom podziemnym Część nakładu rozkładano również w miejscach publicznych.
30 sierpnia 1982 r. doszło do wpadki. Służba bezpieczeństwa będąca od pewnego czasu na tropie przeprowadziła rewizję w dwóch pokojach Domu Studenckiego. Zatrzymano wówczas mieszkających w nich studentów. Kolejne przesłuchania doprowadziły w niedługim czasie do aresztowań członków innych grup podziemnych w tym całkowitego rozbicia Akademickiego Ruchu Oporu.
Od 21 marca do 9 maja 1983 r. przed Sądem Wojsk Lotniczych w Poznaniu toczył się proces 27 osób, głównie studentów i absolwentów w tym redaktorów, drukarzy i kolporterów „Bibuły”.
Jedno z pism o tym tytule było wydawane przez Zarząd Regionu województwa piotrkowskiego w Piotrkowie Trybunalskim w okresie od grudnia 1986 r. do stycznia 1988 roku. W tym czasie ukazało się zaledwie pięć numerów, złożonych z 4-6 stron w formacie A4. Nakład pierwszego numeru wyniósł 150–200 egzemplarzy, a następnych już 500 egzemplarzy.
W składzie redakcji piotrkowskiej „Bibuły” znaleźli się: Teresa Lechowska, Waldemar Mrozowski, Zbigniew Mroziński, Jan Sik. Pismo było rozdawane bezpłatnie, finansowane ze środków własnych i dobrowolnych wpłat. Publikowano w nim oświadczenia, dokumenty, komunikaty, porady prawne, opracowania historyczne, publicystykę i informacje dotyczące wydarzeń w regionie, przedruki z pism krajowych oraz teksty piosenek.
„Bibułę” znajdziemy również w Bydgoszczy. Pismo pod tym tytułem skierowane do młodzieży wydawane było w latach 1983-1984. Pismo zapoczątkowano jednodniówką poświęconą II pielgrzymce papieża Jana Pawła II do Polski. Drukowane było na powielaczu w ilości 50-100 egzemplarzy. W składzie redakcji znaleźli się: Krystian Frelichowski, Wojciech Hetman, Józef Kuffel, Piotr Różycki.
Krzysztof Drozdowski
krzysztof.drozdowski@wolnadroga.pl
