Koniec każdego roku obfituje w rozmowy i różne inicjatywy dotyczące wypłat dodatkowych premii, nagród oraz świadczeń z ZFŚS. Podobnie było w grudniu ubiegłego roku, gdzie oprócz nagród z okazji Święta Kolejarza ustalone zostały w większości spółek kolejowych dodatkowe wypłaty.
W działaniach umożliwiających uruchomienie każdych możliwych środków finansowych, na wzrost wynagrodzeń i wypłat dla pracowników, bardzo kreatywne były struktury NSZZ „Solidarność”, szczególnie sekcje zawodowe (funkcjonujące w ramach Krajowej Sekcji Kolejarzy) działające na poziomie zarządów spółek.
Pisząc o problematyce płacowo-zatrudnieniowej w spółkach kolejowych należy wspomnieć przykład toczących się od kilku miesięcy mediacji, będących kolejnym etapem sporu zbiorowego, który prowadzony jest w PKP CARGO S.A. Główną jego przyczyną są różnice pomiędzy Zarządem a „Solidarnością”, w zakresie wysokości i terminu wdrożenia podwyżki wynagrodzeń, w pierwszym kwartale 2023 r.
Innym przykładem są propozycje zmian do Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy (ZUZP) dla pracowników PKP Polskie Linie Kolejowe (PLK), które przedstawiła Spółka. Rozmowy z sygnatariuszami ZUZP i inne formy konsultacji z pracownikami prowadzone przez pracodawcę, odbywały się w ostatnich tygodniach ubiegłego roku i na początku 2023 r. „Solidarność” oceniła je negatywnie i nie wyraziła zgody na zmiany w układzie.
Sekcje zawodowe dbając o sprawy pracownicze zabiegały o podwyższenie wartości posiłków profilaktycznych, wydawanych uprawnionym pracownikom, na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r., w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów oraz jego nowelizacji z 12 czerwca 2019 r., która daje możliwość wydawania talonów, uprawniających do otrzymania produktów lub posiłku, spełniających wymogi zapisane w ww. rozporządzeniu.
Efektem działań „Solidarności” w PKP CARGO S.A. i PLK jest wzrost ich wartości od 1 stycznia 2023 r. u przewoźnika towarowego na kwotę 10 zł, a u zarządcy infrastruktury na kwotę 9 zł. Wzrosty te wydają się nie być nadzwyczajne, ale faktem jest, że procentowo wynoszą ok. 17%.
Ważnym wydarzeniem było też to, że po 7 latach od jej sprzedaży, spółka PKP Energetyka ponownie wraca w polskie ręce. Odkupienie tej strategicznej spółki kolejowej od amerykańskiego funduszu CVC Capital Partners, od wielu lat zapowiadał obecny rząd Zjednoczonej Prawicy. I stało się. Nowym właścicielem energetycznej spółki będzie państwowa Polska Grupa Energetyczna (PGE).
We wrześniu 2015 r. Zarząd PKP S.A. (kontrolowany przez Platformę Obywatelską), sprzedał Spółkę PKP Energetyka funduszowi CVC Capital Partners. Sprzedaż ta wywołała kontrowersje i protesty niektórych struktur „Solidarności”.
Wskazywano m.in. na utratę przez państwo kontroli nad zasilaniem energetycznym pociągów i kolejowej sieci trakcyjnej, co wiązało się m.in. z kwestią bezpieczeństwa i obronności kraju.
PKP Energetyka jest spółką posiadającą urządzenia, które w myśl przepisów i dyrektyw unijnych zaliczane są do elementów infrastruktury kolejowej i mają bezpośredni wpływ na prowadzenie ruchu pociągów. Spółka dysponuje urządzeniami poprzez które, kontroluje dostawę energii trakcyjnej. Posiada w jej zasobach pociągi sieciowe wraz z obsługą.
Służą one do prowadzenia robót utrzymaniowo-naprawczych sieci trakcyjnej, która jest środkiem trwałym PLK.
Rada Sekcji Zawodowej Infrastruktury Kolejowej NSZZ „Solidarność” (SZIK) 9 stycznia 2023 r. przyjęła stanowisko, w którym poparła przejęcie PKP Energetyka przez PGE, przywołując ww. argumenty.
Związek wyraża także przekonanie, że zmiana właściciela zmieni podejście PKP Energetyka do współpracy z PLK, w zakresie realizacji umów utrzymaniowych, współpracy w obszarze modernizacji linii kolejowych i innych „punktów styku”, występujących w działalności obu spółek.
10 stycznia 2023 r. „Solidarność” w PLK otrzymała z Ministerstwa Aktywów Państwowych odpowiedź na swoją Petycję przekazaną (do MAP) 12 października 2022 r., w trakcie pikiety zorganizowanej przez SZIK, w której związek domagał się przejęcia pracowników PKP TELKOL przez PLK.
W dniu, w którym odbywała się pikieta, PLK złożyła do PKP S.A. ofertę zakupu 100% udziałów spółki PKP TELKOL. W reakcji na to PKP S.A. w wymaganym terminie złożyła swoją ofertę sprzedaży. I tak można w nieskończoność pisać o wymianie ofert między obiema spółkami. Niestety strony różnią się w ocenie formalno-prawnej prowadzonego postępowania oraz w swoich oczekiwaniach finansowych.
Sprawa trwa już od blisko trzech lat. Odpowiedz MAP nic nowego nie wnosi. Nawet na poziomie ministerstw, brak jest obiektywnej oceny tej sprawy i zaangażowania w rozwiązanie problemu. Niestety najbardziej odbija się to na pracownikach PKP TELKOL, którzy czują się jak zakładnicy PKP S.A., kosztem których próbuje się załatwić swoje interesy.
Przedłużająca się sytuacja spowodowała już w PKP TELKOL 30% redukcję zatrudnienia, wyprzedaż majątku Spółki i blisko 30 mln. zł oszczędności w funduszu wynagrodzeń. Od 4 lat w Spółce nie ma systemowego wzrostu wynagrodzeń, wypowiedziano ZUZP, nie ma nagród z okazji Święta Kolejarza i tak można by wyliczać.
Przypominając niektóre obszary aktywności NSZZ „Solidarność” w ostatnich tygodniach końca 2022 i początku 2023 roku, trudno nie wspomnieć o trwających wyborach w związku, odbywających się już od listopada ub.r. w komisjach oddziałowych, kołach i sekcjach.
Organizują je zakładowe organizacje związkowe, wykazując wiele pracy i zaangażowania, aktywizując w ten sposób członków związku. Tak będzie do końca marca br., gdyż wtedy upływa termin zakończenia wyborów do władz zakładowych organizacji związkowych.
Henryk Sikora
