Koleją w Dolinę Popradu

Linia kolejowa nr 96 jest linią znaczenia państwowego, łączącą stację Tarnów z przystankiem Leluchów. W całości jest zelektryfikowana. Odbywa się po niej ruch pociągów pasażerskich i towarowych. Linia ta jest popularnie określana jako „kryniczanka”. Na wielu odcinkach wzdłuż linii kolejowej płynie rzeka Poprad oraz biegnie widokowa droga wojewódzka nr 971 z Piwnicznej-Zdroju do Krynicy-Zdroju.
Decyzję o budowie kolei tarnowsko-leluchowskiej podjął parlament austriacki 22 kwietnia 1873 roku. 18 sierpnia 1876 roku, w dniu 46. urodzin cesarza Franciszka Józefa I, linia została oddana do eksploatacji.
W historii tej linii były też i takie wydarzenia, jak zerwanie mostu kolejowego na Popradzie pomiędzy Nowym i Starym Sączem podczas powodzi 4 czerwca 2010 r. Opady deszczu i wezbrany Poprad spowodował osunięcia ziemi i podmycie toru w wielu miejscach.
Zniszczenia spowodowały, że na ponad sześć miesięcy odcinek linii pomiędzy Nowym Sączem a Muszyną został wyłączony z ruchu. Odbudowa zerwanego mostu trwała pół roku. 15 stycznia 2011 r. oddano do użytku nowy most nad Popradem zapewniając przejezdność na całej linii nr 96.
Jadąc ze Starego Sącza przez Barcice, Rytro, Piwniczną aż do Muszyny podążamy wyjątkowo pięknym zwężeniem Doliny, na dnie której płynie graniczna rzeka Poprad, obok jest droga i równolegle do niej wijąca się linia kolejowa. W oddali widać zbocza Pasma Jaworzyny Krynickiej a na wysokości Piwnicznej opadające doliny Pasma Radziejowej (najwyższy szczyt Beskidu Sądeckiego). To bez wątpienia jeden z najpiękniejszych krajobrazowo odcinków linii kolejowych w Polsce.
Budynki dworców znajdujących się na stacjach kolejowych mają być zmodernizowane w ramach realizacji Program Inwestycji Dworcowych (PID) realizowanego przez PKP S.A. (obejmuje on ponad 150 dworców kolejowych, a jego wartość szacowana jest na około 1,5 mld zł.).
Pozytywnym przykładem na współpracę z samorządami wojewódzkimi i finansowanie modernizacji dworców kolejowych w ramach PID, a współfinansowanych z Regionalnego Programu Operacyjnego ma być wspólne z samorządem realizowanie programu pn. „Przebudowa i budowa dworców kolejowych Doliny Popradu”, polegającego na modernizacji 12 dworców kolejowych.
Jego celem jest poprawa jakości obsługi podróżnych korzystających z usług kolejowych. Inwestycją mają zostać objęte dworce zlokalizowane w miejscowościach: Stary Sącz, Barcice, Rytro, Piwniczna Zdrój, Piwniczna, Zubrzyk, Wierchomla Wielka, Żegiestów, Żegiestów Zdrój, Młodów, Łomnica Zdrój, Milik. Koszt wszystkich inwestycji, to ponad 60 mln zł, z czego ok. 80%, to fundusze pochodzące z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020. Resztę ma zabezpieczyć PKP S.A.
Dworce w miejscowościach Wierchomla Wielka, Żegiestów, Żegiestów-Zdrój są objęte ochroną konserwatorską i ich remont będzie musiał uwzględnić wymagania konserwatora i oczekiwania pasażerów.
Budynki dworcowe w Młodowie, Miliku i Zubrzyku zostały wyburzone ze względu na ich zły stan techniczny, a na ich miejscu mają powstać nowe obiekty (tzw. dworce modułowe). Pozostaje mieć nadzieję, że ambitny program zostanie zrealizowany zgodnie z planem, który obejmował prace na lata 2021 i 2022 r. Jeden rok już minął. Na pewno zmodernizowane dworce dopełnią piękna Doliny Popradu widziane z okien pociągu.
Henryk Sikora