W połowie listopada odbyło się w Bydgoszczy Sympozjum literacko-filozoficzne poświęcone twórczości śp. Krzysztofa Derdowskiego, wieloletniego współpracownika „Wolnej Drogi”, autora między innymi cyklu artykułów poświęconych historii i współczesności polskich dworców kolejowych.
Jak wysoko jest ceniona twórczość literacka Krzysztofa Derdowskiego niech świadczą wybrane fragmenty dwóch (tylko) ocen i wypowiedzi obecnych na Sympozjum prelegentów:
Twórczość Krzysztofa Derdowskiego jest różnorodna – tak w zakresie tematyki, jak i formy wypowiedzi, artysta publikował wszak tomiki wierszy („Czasowo nie ma wieczności”, „Cienie i postacie”), sztuki teatralne (zebrane w tomie „Zawsze”), zbiory opowiadań i powieści („Znikanie”, „Chłód”, „Robal”, „Papuga”, „Wstyd”, „Naga”), a nawet scenariusz filmowy („Pionek”). W dorobku pisarza ważne są też studia krytyczno-literackie o twórczości Ireneusza Iredyńskiego, Ryszarda Kapuścińskiego, Stanisława Czerniaka („Mistyka, zwierzęta i koany”) i Marka K. Siwca („Kto w wielkiej gonitwie życia…”). W esejach na temat dzieł innych autorów, Derdowski był nie tylko badaczem tekstów, lecz także artystą, ukazującym literacki warsztat oraz estetyczną wrażliwość badanego twórcy. […]
Przeciwnie, wzorem innych pisarzy uprawiających eseistykę (jak Tomasz Mann, Jean-Paul Sartre, Albert Camus, Saul Bellow, Mario Vargas Llosa, Milan Kundera czy też – spośród autorów polskich – Jarosław Iwaszkiewicz, Czesław Miłosz bądź Zbigniew Bieńkowski), Derdowski analizował nie tylko strukturę tekstów, lecz także ich egzystencjalne przesłanie.
(Ireneusz Ziemiński – polski filozof, profesor nauk humanistycznych, profesor zwyczajny Uniwersytetu Szczecińskiego)
Derdowski w bogatej twórczości poetyckiej, dramaturgicznej i prozatorskiej zmaga się z absurdem i nicością istnienia, ze „śmiercią Boga”, rzuceniem jednostki w świat bez Boga lub świat, z którego Bóg się wycofał, z motywami naturalizmu, relatywizmu i nihilizmu. Nawiązuje tym samym do w twórczości Fiodora Dostojewskiego („Biesy”, „Bracia Karamazow”), Franza Kafki („Zamek”, „Proces”), Alberta Camusa („Obcy”), Milana Kundery („Nieznośna lekkość bytu”) czy do Samuela Becketta („Czekając na Godota”). Derdowski nawiązuje też do filozoficznego dyskursu nad człowiekiem współczesnym (ponowoczesnym). Nie bez znaczenia jest dla niego także zjawisko kryzysu cywilizacji zachodniej. Stąd też będę argumentował, iż jego opowiadania mają znaczenie symboliczne i alegoryczne, a także mistyczne.
Grzegorz J. Grzmot-Bilski, poeta i filozof. Doktorat z filozofii obronił w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie.
(aw)
