Wiele spraw w Radzie Nadzorczej PKP S.A.

Rada Nadzorcza PKP S.A. wykonuje swoje obowiązki w trakcie comiesięcznych posiedzeń, koncentrując się głównie na kontroli działalności spółki. Swoje działania Rada prowadzi również poprzez prace Komitetu Audytu, Komitetu Strategii i Komitetu Nieruchomości oraz imienne delegowanie wskazanych członków Rady do kontroli określonych zagadnień.

W czwartym kwartale 2018 r. dominującymi sprawami, którymi zajmowała się Rada Nadzorcza PKP S.A. były:

1. Stan realizacji Programu Inwestycji Dworcowych (PID) na lata 2016-2023. A. zamierza do 2023 r. przeprowadzić gruntowne remonty prawie 200 dworców kolejowych, które pochłoną ok. 1,5 mld zł. Ich celem jest przywrócenie dworcom PKP dawnej świetności oraz przystosowanie ich do współczesnych wymagań podróżnych. Do tej pory udało się wyremontować kilkadziesiąt dworców, np. Dworzec Zachodni w Poznaniu. W 2018 r. powstał nowy dworzec – Poznań Garbary, a Programem Inwestycji Dworcowych objętych jest w samej tylko Wielkopolsce 11 dworców PKP (m.in. w Biskupicach Wielkopolskich, Kobylnicy, Nowym Tomyślu i Opalenicy). Na Dolnym Śląsku otwarto 5 zmodernizowanych dworców: Siechnice, Święta Katarzyna i Smardzów Wrocławski, Jawor i Strzelino. W Małopolsce pierwszym, który  został przebudowany w ramach PID jest Dworzec PKP w Miechowie.

   Program jest finansowany z kilku źródeł, m.in. z środków: budżetu państwa, Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (POIiŚ), Regionalnego Programu Operacyjnego (RPO) oraz środków własnych. Jego realizacja napotyka na wiele trudności. Opóźnienia, które występują na części dworców, spowodowane są koniecznością kilkukrotnego ogłaszania przetargu z uwagi na brak ofert w postępowaniach oraz znacznych przekroczeń cen oferowanych przez wykonawców, w porównaniu do budżetu określonego przez PKP S.A. Dodatkowym czynnikiem wydłużającym proces przygotowania inwestycji jest częste odwoływanie się wykonawców do Krajowej Izby Odwoławczej (KIO).

2. Analiza procesu sprzedaży mieszkań, który jest wieloletnim problemem PKP S.A. Wynika to z problemów regulacji stanów prawnych nieruchomości i z faktu, że obszar tej działalności jest wysoce deficytowy.
3. Stan realizacji zadań związanych z programem rządowym „Mieszkanie Plus”, w którym PKP S.A. odgrywa ważną rolę. Około 25% tego programu ma być realizowane na gruntach PKP S.A. Forma sprzedaży ich na rzecz Banku Gospodarstwa Krajowego Nieruchomości (BGKN), który obsługuje finansowo i realizuje program „Mieszkanie Plus” jest czasochłonna i wymaga zachowania wielu procedur. Chodzi przecież o zabezpieczenie interesu Spółki (m.in. wysokość wycen).Podobnie skomplikowana jest sprawa samego przejęcia gruntów. Przytoczę medialny fakt, że PKP S.A. przekazały do Krajowego Zasobu Nieruchomości listę wybranych nieruchomości już we wrześniu 2017 r. Natomiast 23 maja 2018 r. podpisana została umowa inwestycyjna pomiędzy PKP S.A. a BGKN, zakładająca wspólną realizację inwestycji poprzez spółki celowe, do których PKP S.A. wniesie nieruchomości, a BGKN niezbędne finansowanie.

   Dodatkowym problem w transakcji jest remediacja, w kontekście przygotowania terenu pod inwestycje, co wiąże się z usunięciem ze środowiska (ziemi, gleby, wód gruntowych) wszelkich zanieczyszczeń. Dotyczy to całości działań naprawczych, które należy podjąć, by w miarę możliwości przywrócić obszarowi zanieczyszczonemu stan sprzed skażenia. Wymaga to więc znacznych nakładów finansowych, które ma ponieść PKP S.A.

4. Efekty działalność spółki Xcity Investment z o.o. utworzonej przed kilkoma laty przez PKP S.A.
   Prowadzi ona w imieniu PKP S.A. duże projekty inwestycyjne o przeznaczeniu komercyjnym. Rada Nadzorcza kilkakrotnie zapoznawana była z informacjami na temat postępu prac oraz renegocjowanych umów (podpisanych w poprzednich latach) z podmiotami chętnymi inwestować na gruntach PKP S.A. W omawianych projektach inwestycyjnych wyraźnie widać zmianę podejścia PKP S.A. do sposobu ich realizacji i zabezpieczenia interesów Spółki oraz zmniejszeniu ryzyk występujących przy realizacji przedsięwzięcia.
5. Zapoznawanie się z wynikami finansowymi PKP S.A. i spółek Grupy PKP.
6. Plany konsolidacji spółek, których udziałowcem jest PKP S.A. albo spółek od niej zależnych (np. PKP TELKOL).
7. Dworce modułowe (ok. 20 lokalizacji w Polsce, pierwsze postawiono już w Nasielsku, Mławie, Strzelcach Krajeńskich i Ciechanowie).

   Nowe dworce mają być wykonane z elementów włóknocementowych, co pozwala stawiać je szybciej i zdecydowanie taniej. Taki budynek składa się z części dworcowej, niewielkiej części komercyjnej i przestrzeni miejskiej z ławkami i stojakami rowerowymi. Wszystko to pod jednym dachem. Pasażerowie czekają na pociągi w niewielkich, ale wygodnych poczekalniach, z możliwością korzystania z Internetu. Takie dworce mają być łatwiejsze do utrzymania w czystości, a także tańsze w eksploatacji, między innymi dzięki oświetleniu w technologii LED i ekologicznym, odnawialnym źródłom energii, takim jak pompy ciepła czy panele słoneczne.

8. Analiza opłacalności finansowej projektów inwestycyjnych, z którymi PKP S.A. związana jest umowami zawartymi w minionych latach przez poprzednie Zarządy Spółki.
9. Realizacja zadań wynikających ze„Strategii PKP S.A. na lata 2016-2020 (z perspektywą do 2023)” w zaplanowanych terminach, zgodnie z harmonogramem monitoringu realizacji Strategii, m.in. wypracowania modelu zarządzania mieniem oraz wdrażania innowacyjnych usług na dworcach i w inwestycjach.

Rada Nadzorcza PKP S.A. omawiała również inne sprawy, jak np. umowy najmu lokali o dużej wartości, wzrost cen energii elektrycznej w 2019 r. i jego skutek dla spółek z Grupy PKP (głównie przewoźników PKP CARGO i PKP Intercity), który wynika z wzrostu cen praw do emisji CO2 na Europejskiej Giełdzie Energii i wzrostu cen zielonych certyfikatów.

Henryk Sikora

Przedstawiciel pracowników PKP S.A. i spółek zależnych w Radzie Nadzorczej PKP S.A.