Rada Nadzorcza PKP S.A. wykonując swoje zadania wynikające ze sprawowania stałego nadzoru nad działalnością PKP S.A., spotkała się w siedzibie spółki 28 maja i 15 czerwca (kontynuacja majowych obrad).
W majowym posiedzeniu, przy omawianiu sytuacji w spółce PKP CARGO S.A., jej Zarząd zapoznał Radę z prezentacją przedstawiającą warunki funkcjonowania spółki, na rynku krajowych i międzynarodowych kolejowych przewozów towarowych. Prezentacja wywołała bardzo ciekawą dyskusję.
Zwrócę uwagę na kilka najważniejszych spraw, poruszonych w dyskusji.
Rynek kolejowych przewozów towarowych jest od lat najbardziej zliberalizowanym w Europie. Oprócz kilkudziesięciu przewoźników (nazywanych potocznie prywatnymi) dodatkową konkurencją dla PKP CARGO S.A. są przewoźnicy utworzeni przez spółki skarbu państwa, jak np. Lotos Kolej, Orlen Koltrans. Wymienieni przewoźnicy powstali do organizacji wewnętrznego transportu i wykonywania pracy przewozowej na rzecz podmiotów, które ich utworzyły (np. Lotos, Orlen…).
Obecnie ich ekspansja idzie o wiele dalej i konkurują na rynku zewnętrznym, specjalizując się w danym segmencie przewozów (w wielu przypadkach spółka skarbu państwa „wycina” z kontraktu na przewozy inną spółkę skarbu państwa).
Istotnym elementem wpływającym na konkurencyjność przewoźników kolejowych są koszty pracy, które stawiają przewoźników spoza Grupy PKP w uprzywilejowanej pozycji. Wynika ona z możliwości wykorzystania braku przepisów ogólnokrajowych, które narzucałyby nie tylko takie same standardy pracy, ale i zachowanie priorytetów bezpieczeństwa prowadzonych pociągów (np. ujednolicony czas pracy maszynistów u wszystkich przewoźników).
Następnym z najistotniejszych elementów jest zmniejszenie zapotrzebowania na energię elektryczną, a co za tym idzie, mniejszy popyt na węgiel. Z uwagi na strukturę przewozów, ograniczenia w przewozie węglanajbardziej odczuło PKP CARGO S.A. Wyniki spółki są ściśle uzależnione od sytuacji w energetyce, przemyśle ciężkim (wygaszanie hut) i budownictwie infrastruktury (spadek zapotrzebowania na kruszywa). Sytuacja ta pokazuje potrzebę transformacji z przewoźnika węgla na intermodalnego, z koniecznością rozwoju nowych obszarów i rynków transportowych. Niestety, z tego co pamiętam już kilka lat temu była mowa o potrzebie dywersyfikacji przewozów. Jak widać, nawet najwspanialsze pomysły (np. transport od drzwi do drzwi) bez skutecznej ich realizacji są nic niewarte.
Obydwa posiedzenia były bardzo napięte tematycznie z uwagi na obszerność sprawozdań za 2019 r., dyskusję nad ich oceną i przyjęciem (w formie uchwał).
Wśród nich były:
- ocena sprawozdania Zarządu z działalności PKP S.A.,
- ocena sprawozdania finansowego PKP S.A.,
- rozpatrzenie wniosku Zarządu dotyczącego przeznaczenia zysku PKP S.A. za rok 2019,
- ocena sprawozdania z działalności Grupy PKP,
- ocena skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy PKP (w skład skonsolidowanego sprawozdania wchodzą spółki: PKP Intercity, PKP Informatyka, PKP LHS, PKP Telkol, Xcity, PKP SKM w Trójmieście, PKP CARGO, PKP CARGO Connect, PKP CARGO Service, Grupa PKP CARGOInternational, a w niej spółki zależne AWT),
- przyjęcie uchwały w sprawie przyjęcia sprawozdania z oceny ww. sprawozdań,
- sprawozdanie z działalności Rady Nadzorczej PKP S.A.
Ważnym punktem obrad były głosowania nad udzieleniem absolutorium dla członków Zarządu i członków Rady Nadzorczej PKP S.A. Powyższe dokumenty stanowiły obligatoryjny materiał do Zwyczajnego Walnego Zgromadzenia PKP S.A. (Minister Aktywów Państwowych).
Zarząd PKP S.A. przedstawił comiesięczną informację na temat stanu realizacji inwestycji dworcowych. Program Inwestycji Dworcowych (PID) prowadzony przez PKP S.A. jest jednym z priorytetów Zarządu oraz Ministerstwa Infrastruktury. Program obejmuje ponad 150 dworców, na których prowadzone są roboty budowlane albo postępowania przetargowe, z tego ok. 50 inwestycji jest w fazie projektowania.
Dotychczas zmodernizowano 16 dworców kolejowych. Ostatni z nich, nowoczesny i bardzo funkcjonalny dworzec w Oświęcimiu, uroczyście otwarto 10 czerwca 2020 r.
Jednym z narzędzi stałego monitorowania przebiegu realizacji modernizacji jest cotygodniowy status realizacji 33 projektów o największym zaawansowaniu prac, w związku z wprowadzonym w Polsce stanem epidemii. Pomimo zgłaszanych przez wykonawców robót problemów spowodowanych Covid-19 (niższe zatrudnienie, opóźnione dostawy materiałów, brak odbiorów) w zdecydowanej większości inwestycje są realizowane zgodnie z przyjętymi harmonogramami, co pozwala sądzić, że zostaną one oddane terminowo do użytku.
Najważniejszym tematem drugiej części posiedzenia (15 czerwca) była dyskusja i przyjęcie Planu Działalności PKP S.A. na 2020 r. Zawiera on szczegółowe informacje o planowanych działaniach i wynikach spółki w 2020 r.
Plan budowany jest w oparciu o obowiązującą strategię PKP S.A. do 2023 r. Uwzględnia on również pogorszenie sytuacji gospodarczej z uwagi na stan epidemii, która spowodowała negatywne skutki dla kolei i PKP S.A.
Z prognoz wynika m.in.: zmniejszenie przychodów z najmów powierzchni w nieruchomościach PKP S.A., zmniejszenie przychodów z powierzchni reklamowych i mniejsze przychody z opłaty za korzystanie z powierzchni dworcowej oraz nieplanowane koszty ochrony przed zagrożeniem epidemicznym. Trudna sytuacja najemców spowodowała dla PKP S.A. m.in. odroczenie płatności z tytułu komercyjnego najmu wobec podmiotów spoza Grupy PKP (przychody z najmu powierzchni komercyjnych na dworcach kolejowych) oraz wpływów z tytułu należności mieszkaniowych. Są to ewidentne straty dla PKP S.A., które wymuszają znalezienie sposobu na ich ograniczenie. Wymusza to również oszczędności w prowadzeniu działalności operacyjnej spółki.
W dalszym ciągu realizowany jest cel strategiczny jakim jest utworzenie Holdingu PKP.
W 2020 r. planowane jest zakończenie procesu przygotowania i wdrożenia sformalizowanej struktury holdingowej w Grupie PKP. Do tego niezbędne jest uregulowanie zasad, na podstawie których działać ma holding. Chodzi m.in. o: zdefiniowanie interesu Grupy PKP oraz obszarów współpracy, w których miałaby nastąpić integracja działalności spółek w ramach holdingu oraz zasad koordynacji tych działań przez PKP S.A., powołanie organów Grupy PKP, w tym organu doradczo-konsultacyjnego, określenie zasad rozstrzygania sporów powstałych wewnątrz Grupy, wskazanie zakresu obowiązków informacyjnych i określenia zasad opracowania, przyjmowania i realizacji Strategii Grupy.
Holding ma zapewnić: realizację zadań określonych w Statucie oraz założeń przyjętych w Strategii, ujednolicenie standardów działaniaoraz zwiększenie efektywności zarządzana Grupą PKP.
Rada Nadzorcza zajmowała się również kilkoma bieżącymi sprawami wynikającymi m.in. z funkcji nadzoru właścicielskiego nad spółkami zależnymi. Wyborem podmiotu, który zgodnie z przepisami ogólnymi prowadzić będzie rejestr akcjonariuszy PKP S.A., zmianami w Regulaminie Rady Nadzorczej (m.in. dostosowanie pracy z wykorzystaniem urządzeń do kontaktu na odległość) oraz uchwałami przyjętymi przez Zarząd spółki w okresie ostatnich tygodni.
Henryk Sikora
(autor jest przedstawicielem pracowników PKP S.A. i spółek zależnych w Radzie Nadzorczej PKP S.A.)
