Z prac Rady Nadzorczej PKP S.A.
Rada Nadzorcza sprawuje stały nadzór nad działalnością PKP S.A. Podstawą jej pracy są comiesięczne posiedzenia, w trakcie których rozpatrywane są poszczególne zagadnienia dotyczące różnych dziedzin działalności Spółki.
Wobec ograniczeń spowodowanych zagrożeniem rozprzestrzeniania się epidemii koronawirusa posiedzenie marcowe (26.03.2020 r.) było przeprowadzone w formie wideokonferencji.
PKP S.A. dołączyło do kluczowych spółek Skarbu Państwa, które przekazały środki finansowe na walkę z epidemią koronawirusa. Łącznie Grupa PKP (poprzez Fundację Grupy PKP) przekazała na ten cel ok. 5 mln. zł (samo PKP darowało 2 mln. zł). Darowizna przyczyni się do budowania wizerunku PKP S.A. jako firmy odpowiedzialnej i zaangażowanej społecznie.
Rada Nadzorcza podjęłauchwałę akceptującą darowiznę PKP S.A. na realizację zadań statutowych Fundacji Grupy PKP w 2020 r. Jest ona podstawową pozycją budowania rocznego budżetu Fundacji.
Uważam, że działalność Fundacji w ostatnich latach sprawdziła się. Jest ona potrzebna i pozwala na realizację wielu inicjatyw promujących kolej i wydarzenia, w których uczestniczą kolejarze. Jednym z głównych zadań Fundacji jest pomoc kolejarzom, którzy znaleźli się w trudnych sytuacjach losowych i zdrowotnych. Fundacjajest zaangażowana wudzielanie pomocy (oraztworzenie wolontariatu) kolejarzom będącym w trakcie przymusowej kwarantanny spowodowanej panującą epidemią.
W połowie 2018 r. określony został tryb zbywania nieruchomości poprzez ich wnoszenie w formie aportów do spółek celowych,na pokrycie nabywanych udziałów w związku z realizacją Narodowego Programu Mieszkaniowego przyjętego przez rząd (Program Mieszkanie Plus).
W ślad za tym Zarząd PKP S.A. podjął uchwałę o wniesieniu nieruchomości do utworzonych spółek celowych, dedykowanych do realizacji inwestycji mieszkaniowych w Warszawie, Szczecinie i Wrocławiu.Cały proces jest opisany w stosownej umowie, włącznie z docelowym wyjściem PKP S.A. po zakończeniu inwestycji, poprzez zbycie udziałów. Działania te zostały zaakceptowane przez organy statutowe Spółki, w tym Radę Nadzorczą (w 2019 r.).
Po analizie dotychczasowych działań przygotowawczych szczególnie obliczania wartości aportowanych nieruchomości (trzy ww. lokalizacje) wskazano pewne nieścisłości i dlatego sprawa ta powtórnie wróciła pod obrady Rady. Powołując się na zapisy kodeksu spółek handlowych, zawnioskowano, o to, aby wartość wniesionego aportu (wartość nieruchomości) została zaktualizowana, poprzez sporządzenie nowych operatów szacunkowych, uwzględniających koszty usunięcia zanieczyszczenia gruntu.
Dodatkowo wskazano Sochaczew jako nową lokalizację nieruchomości PKP S.A., gdzie opracowuje się powstanie spółki celowej (tworzonej przez PFR Nieruchomości S.A.) realizującej docelowo budowę nieruchomości, w ramach Programu Mieszkanie Plus.
Rada Nadzorcza odniosła się pozytywnie do przedstawionych przez Zarząd PKP S.A. wniosków przyjmując stosowne uchwały.
Pisząc o zaangażowaniu nieruchomości PKP S.A. w realizację Narodowego Programu Mieszkaniowego (program Mieszkanie Plus), przypominam, że w kontekście odpisów na Fundusz Własności Pracowniczych wynikających z zapisów Ustawy (…) o PKP z 8 września 2000 r. z transakcji wynikłych z umów nie są wykonywane żadne odpisy na wspomniany Fundusz.
Wielokrotnie na przestrzeni ostatnich lat Krajowa Sekcja Kolejarzy NSZZ „Solidarność” wnioskowała do odpowiednich instytucji, o zmianę zapisów ww. Ustawy, tak aby wszelkie transakcje na majątku kolejowym powodowały obowiązek 15% (zgodnie z Ustawą) odpisu. Ustawa nakłada obowiązek na PKP S.A. dokonanie odpisu ze sprzedaży nieruchomości a w transakcjach ze spółkami celowymi mamy nie sprzedaż, tylko wnoszenie nieruchomości do tych spółek oraz wyjście z nich (zbycie udziałów).
Jednym z dworców modernizowanych w ramach Programu Inwestycji Dworcowych (PID) realizowanego przez PKP S.A. jest dworzec kolejowy w Białymstoku. Historia tej inwestycji zapoczątkowana była projektem jeszcze w 2018 r. Na jego podstawie prowadzone są prace budowlane. Od ich rozpoczęcia kilkakrotnie aneksowano umowę (protokoły konieczności dodatkowych robót) zwiększając zakres robót, co generowało dodatkowe koszty. Tak też było i tym razem, co spowodowało, że sprawa ta znalazła się w porządku obrad Rady Nadzorczej PKP S.A.
Po wysłuchaniu wyjaśnień ze strony Zarządu okazało się, że już na etapie projektowania popełniono błędy, które w trakcie wykonawstwa generowały problemy i dodatkowe koszty. Bieżące zmiany spowodowane były głównie brakiem należytej koordynacji z PKP Polskie Linie Kolejowe w zakresie budowy i instalowania nowego systemu informacji pasażerskiej (SDIP), który ma służyć pasażerom i podróżnym na dworcu. Musi on być spójny w zakresie obsługiwanych przez obydwie spółki urządzeń (na peronie i dworcu).
Przykład Białegostoku pokazuje ryzyka we współpracy z wykonawcami i wymusza wnioski właściwej koordynacji w zakresie funkcjonowania urządzeń już na etapie dobrego projektowania.
Ważne jest to, co podkreślała Rada, aby ustrzec się podobnych sytuacji w prowadzonych obecnie pracach przygotowawczych i projektowych dworców w ramach PID (PKP S.A. modernizuje ich jeszcze ponad 150).
Informacja o stanie przygotowań Planu działalności PKP S.A. na 2020 r. bardzo mocno powiązana była z sytuacją kryzysową ispołeczno-gospodarczą spowodowaną epidemią koronawirusa.
Niestety, ale informacje o sytuacji spowodowanej epidemią w marcu już pokazują negatywne skutki finansowe dla spółek Grupy PKP.
Szczególnie jest to dotkliwe na przykładzie PKP Intercity, gdzie przewozy spadły o ok. 93% i zawieszono ponad 60% pociągów (w tym wszystkie pociągi międzynarodowe). Niepewna jest również reakcja najemców na dworcach kolejowych (spowodowana ograniczeniem potoku podróżnych), co stanowi główny przychód dla PKP S.A.
Analizowana jest możliwość sięgnięcia po pomoc wynikającą z zapisów rządowej ustawy „Tarcza antykryzysowa” oraz docelowo po pomoc publiczną dla spółek kolejowych, czego dotychczas rygorystycznie zakazywała Unia Europejska.
Wśród innych, nie mniej ważnych spraw będących przedmiotem obrad Rady Nadzorczej PKP S.A., były m.in.: zatwierdzenie zmian w Regulaminie Organizacyjnym PKP S.A. (wygaszane są wieloosobowe stanowiska ds. audytu i kontroli we Wrocławiu i Katowicach), informacja o wykonaniu planu audytu i kontroli za 2019 r., omówienie raportu o aktualnym stanie realizacji inwestycji dworcowych (stan realizacji PID omawiany jest na każdym posiedzeniu Rady), informacja o realizacji wstępnego programu naprawczego PKP TELKOL (przedstawiciele pracowników sygnalizowali wypowiedzenie Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy i zwolnień grupowych w tej spółce) oraz informacja na temat uchwał przyjętych przez Zarząd PKP S.A.
Henryk Sikora
(autor jest przedstawicielem pracowników PKP S.A. i spółek zależnych w Radzie Nadzorczej PKP S.A.)
