Eric Karpeles
„Prawie nic. Józef Czapski. Biografia malarza”
Oficyna literacka Noir sur Blanc 2019
Nie tylko bohater tej książki jest fascynujący. Fascynująca jest też historia powstania ponad 500-stronicowej, niezwykle rzetelnej biografii jednego z najciekawszych malarzy i pisarzy powojennych, choć w kraju jego twórczość była praktycznie niedostępna. Autor tomu „Prawie nic” Eric Karpeles, to amerykański malarz i pisarz, który po raz pierwszy usłyszał o Józefie Czapskim, gdy znajomy podarował mu książkę polskiego autora poświęconą Marcelowi Proustowi. Ponieważ Amerykanin badał twórczość francuskiego mistrza, ową książkę dokładnie przeczytał i to, jak pisze, „niespodziewane spotkanie” zmieniło wszystko. „Jeszcze poprzedniego dnia nic o nim nie słyszałem. Następnego dnia całkowicie mną zawładnął”. Tom Czapskiego o Prouście Karpeles przeczytał dwukrotnie i zapragnął poznać biografię człowieka, którego życie objęło niemal cały XX wieku (Czapski urodził się w 1896, a zmarł w 1993 roku), a realizował się w wielu rolach – żołnierza (major Wojska Polskiego), osoby publicznej, świadka historii (był członkiem komisji badającej zbrodnię katyńską), pamiętnikarza, eseisty, malarza, jak wylicza skrupulatnie Eric Karpeles. Jego książka, to pasjonująca wyprawa, w którą zabiera wszystkich zainteresowanych zgłębieniem życia niezwykłej postaci. Ponieważ Karpeles jest swoim bohaterem autentycznie zafascynowany, jego zachwyt udziela się także czytelnikowi. To nie tylko jedna z najbardziej drobiazgowych biografii polskich artystów ostatnich lat, ale przede wszystkim najciekawiej napisana.
Kristen Roupenian
„Kociarz”
Wydawnictwo Muza 2019
Powstanie tego tomu opowiadań zawdzięczamy jednemu, tytułowemu, zatytułowanemu „Kociarz”, które autorka opublikowała na łamach „The New Yorkera” i podbiła serca czytelników opowiadając historię dziewczyny, która randkuje z mężczyzną, choć z biegiem czasu nie do końca jest przekonana, że to właściwa decyzja. Nie potrafi jednak i nie wie, jak wykręcić się od umawiania bez obawy, by jego gniew nie obrócił się przeciwko niej. Opowiadanie wywołało prawdziwą lawinę komentarzy i zachwytu czytelniczek. Pokłosiem opowiadania okazał się cały tom krótkich utworów pod wspólnym tytułem „Kociarz”, który ukazał się w Stanach w tym roku i od razu doczekał się polskiego przekładu (bardzo udane tłumaczenie Magdaleny Sommer). Każde z dwunastu opowiadań jest na swój sposób przewrotne, często dla odbiorcy niewygodne, niepokojące, bo autorka nie waha się poruszać kwestii, które albo wypieramy, albo nie wiemy, jak przyjąć je do wiadomości i się z nimi pogodzić. Czy to wyczekiwana po wielu esemesach randka, która skutkuje początkiem mało obiecującej znajomości (jak w „Kociarzu”), czy niespełniona miłość, która ma poważne konsekwencje i zmienia życie bohatera (w „Miłym facecie”), czy może wstydliwy i niepokojący nawyk, który sprawia, że praca w biurze może być wyczerpującym psychicznie zajęciem („Fatalny nawyk”). Opowiadania Roupenian na długo zapadają w pamięć.
Cezary Łazarewicz
„Nic osobistego. Sprawa Janusza Walusia”
Wydawnictwo Sonia Draga 2019
Nowa pozycja jednego z najwybitniejszych współczesnych reporterów, autora zarówno książek o Władysławie Mazurkiewiczu „Elegancki morderca”, Ricie Gorgonowej „Koronkowa robota”, czy nagrodzonego Nike wstrząsającego tomu poświęconego tragicznej historii Grzegorza Przemyka „Żeby nie było śladów”. Tym razem Cezary Łazarewicz analizuje sprawę Janusza Walusia, kierowcy TIR-a, który w RPA zamordował Chrisa Haniego, w 1993 roku działacza Południowoafrykańskiej Partii Komunistycznej. Autor podróżował do Afryki, rozmawiał z uwięzionym Walusiem, który odsiaduje obecnie najdłuższą karę więzienia w RPA, ale portretuje także drugą stronę – córkę zamordowanego Haniego, która opowiada nie tylko o ojcu, ale o tym, jak poznała jego mordercę. Łazarewicz drobiazgowo odtwarza okoliczności, w jakich Waluś ze zwykłego obywatela staje się mordercą, szuka przyczyn tego, co zmieniło Polaka we wroga publicznego. Należy spodziewać się niezwykle poruszającego dokumentu.
MAT
