Dziś nowych ustaw nie ma, jesteśmy po wyborach parlamentarnych, Sejm i Senat zbierają się dopiero 12 listopada br., by powołać swoje organy; Marszałków, Prezydia, Komisje… Mając nadzieję, że w nowej kadencji doczekamy się przyspieszenia inwestycji infrastrukturalnych przypominam więc obowiązujące regulacje, odnoszące się do budowy kolei.
Rozdział 2b ustawy o transporcie kolejowym reguluje szczególne zasady i warunki przygotowania inwestycji dotyczących linii kolejowych o znaczeniu państwowym. Decyzję o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej wydaje wojewoda, na wniosek PKP Polskich Linii Kolejowych Spółki Akcyjnej, uzupełniony o odpowiednią mapę w skali co najmniej 1:5.000, przedstawiającą istniejące uzbrojenie terenu, proponowany przebieg linii kolejowej, z zaznaczeniem terenu niezbędnego dla planowanych obiektów budowlanych, opracowaną na kopii mapy zasadniczej i inne dokumenty. Ta decyzja zastępuje trzy inne: o ustaleniu lokalizacji, o zatwierdzeniu podziału nieruchomości i o wywłaszczeniu nieruchomości, czyli, kumulując kilka postępowań, rozstrzyga tzw. zbiorczą sprawę administracyjną, instytucję postępowania administracyjną ocenianą ambiwalentnie.
Wojewoda wysyła zawiadomienie o wszczęciu postępowania o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej wnioskodawcy, właścicielom lub użytkownikom wieczystym nieruchomości objętych wnioskiem o wydanie tej decyzji na adresy wskazane w katastrze nieruchomości (oczywiście, dopóki kataster nie zostanie wprowadzony, sięgamy do ewidencji nieruchomości) oraz zawiadamia pozostałe strony o wszczęciu tego postępowania w drodze obwieszczeń w urzędzie wojewódzkim i urzędach gmin właściwych ze względu na przebieg linii kolejowej, na stronach internetowych tych gmin oraz urzędu wojewódzkiego, a także w prasie lokalnej. Doręczenie zawiadomienia na adres wskazany w katastrze nieruchomości jest skuteczne.
Decyzję o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej wydaje się w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia wniosku. Z dniem zawiadomienia nieruchomości stanowiące własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego, objęte wnioskiem o wydanie decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej, nie mogą być przedmiotem obrotu. Decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej określa m.in. linie rozgraniczające teren, warunki techniczne realizacji inwestycji i wymagania dotyczące ochrony interesów osób trzecich.
Decyzją o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej zatwierdza się podział nieruchomości. Nieruchomości wydzielone liniami rozgraniczającymi teren stają się z mocy prawa własnością Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej stała się ostateczna. PLK S.A. nabywają z mocy prawa prawo użytkowania wieczystego tych nieruchomości gruntowych oraz prawo własności budynków, innych urządzeń i lokali znajdujących się na tych nieruchomościach. Wojewoda nadaje decyzji o ustaleniu lokalizacji linii kolejowej rygor natychmiastowej wykonalności na wniosek PLK S.A., uzasadniony interesem społecznym lub gospodarczym. Inwestor (PLK S.A.) może wybrać również tryb ogólny, zgodny z ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Za nieruchomości oraz ograniczone prawa rzeczowe do nieruchomości przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między PLK S.A. a dotychczasowym właścicielem lub użytkownikiem wieczystym nieruchomości, a także osobą, której przysługują ograniczone prawa rzeczowe do nieruchomości. Jeżeli nie dojdzie do uzgodnienia, wysokość odszkodowania ustala wojewoda w drodze decyzji na podstawie operatu szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego. Wojewoda wydaje pozwolenie na budowę linii kolejowej lub poszczególnych odcinków tej linii oraz wszystkich obiektów związanych z jej budową, przebudową i rozbudową, położonych w granicach województwa, na zasadach i w trybie przepisów Prawa budowlanego oraz doręcza je wnioskodawcy, a pozostałe strony zawiadamia o jego wydaniu, w drodze obwieszczenia, w urzędzie wojewódzkim i urzędach gmin właściwych ze względu na przebieg linii kolejowej, na stronach internetowych tych gmin oraz urzędu wojewódzkiego, a także w prasie lokalnej.
Szczególne przepisy rozdziału 2b ustawy o transporcie kolejowym mają utracić moc z końcem 2020 r., wydaje się jednak, że jeśli nie pojawią się do tego czasu generalne, nowe regulacje prawa inwestycyjnego, ustawodawca zdecyduje o przedłużeniu ich obowiązywania tak, jak działo się to w odniesieniu do analogicznych regulacji drogowych.
Piotr Świątecki
