Linie kolejowe wokół Gdańska, które udało się wybudować do początku XX wieku, nie były wystarczająco użyteczne dla ludności. Linia z Kartuz do Pruszcza Gdańskiego zupełnie omijała Gdańsk. Potrzebna była linia, którą mieszkańcy Kartuz oraz wschodnich części Gdańska mogliby dojeżdżać do miasta.
Wybudowana w 1886 roku kolej z Kartuz do Pruszcza Gdańskiego nie pozwalała dojechać do Gdańska w krótkim czasie (trzeba było przejechać aż przez Pruszcz Gdański). Podjęto więc starania o uruchomienie kolei bezpośrednio do Gdańska Wrzeszcza.
Zbudowana w 1914 roku linia jest skrótem ze stacji Stara Piła bezpośrednio do Gdańska z pominięciem Pruszcza Gdańskiego. Linia zaczyna się w Starej Pile, dalej przebiega przez stację Leźno i Kokoszki, Kiełpinek oraz Brętowo, po czym od północnej strony zbiega się z trasą Gdynia – Gdańsk (na wysokości obecnego przystanku SKM Gdańsk Zaspa). Zaraz za Starą Piłą linia przechodzi w bardzo długi łuk, który jest zakończony mostem nad rzeką Radunią (prezentowany na zdjęciu).
Dalej zaczyna się zupełnie prosty szlak pokonujący wzniesienia. Przebiega przez lasy oraz miejscowość Leźno. Znajdowała się tam obecnie rozebrana mijanka oraz kilometrowa bocznica do transformatorów. Dalej linia biegnie całkowicie prosto dochodząc do stacji Kokoszki. Tutaj kończy się szlak, na którym do czasów obecnych udało się utrzymać ruch towarowy. Dalej linia biegła przez Kiełpinek, gdzie znajduje się baza paliwowa.
Dworzec w Kiełpinku jest kawałek dalej – obecnie przebiega tamtędy linia Pomorskiej Kolei Metropolitalnej. Od 2014 roku linia PKM (nr 248) biegnie w tym samym miejscu, co linia Stara Piła – Gdańsk Wrzeszcz.
Jeszcze przed budową Pomorskiej Kolei Metropolitalnej linia nr 234 była dosyć ciekawym przypadkiem – ruiny wiaduktów oraz większych mostów znajdowały się bardzo blisko od zabudowań miejskich. Wszystkie obiekty zostały zburzone i wybudowane. Odbudowanie tego fragmentu kolei było jednak nieco skomplikowane z powodu gęstych zabudowań miasta.
Po wybudowaniu linii Stara Piła – Gdańsk Wrzeszcz rozpoczęły się intensywne przewozy – w latach 20 XX wieku było to 6 par pociągów pasażerskich. Linia znacząco ułatwiła komunikację w okolicach Kokoszek i Brętowa. Gdańsk jest otoczony licznymi wzniesieniami oraz lasami, a te dzielnice (dawniej osobne miejscowości) przebiegały poza tą granicą.
Niestety w 1945 roku linia stała się nieprzejezdna (w Internecie dostępne jest słynne zdjęcie z parowozem, który uległ zniszczeniu przez wysadzenie jednego z mostów w 1945 roku) i tory rozebrano od Wrzeszcza do Kiełpinka. Mimo tego w 1950 roku uruchomiono przewozy pasażerskie w relacji Gdynia – Kokoszki – Stara Piła.
Ocalały kawałek linii 234 był również użyteczny jeszcze za czasów międzywojennych – w 1921 roku otwarto linię Gdańsk Kokoszki – Gdynia, której pozostałości można podziwiać do dzisiaj. Linię tą przerwano w 1973 roku budową lotniska na obrzeżach Gdańska. Od tej pory Kokoszki były ostatnim miejscem, do którego można było dojechać pociągiem od strony Starej Piły.
Przewozy pasażerskie na tak krótkim odcinku nie miały racji bytu, więc zlikwidowano je. Od tej pory stacja Kokoszki służyła tylko do prowadzenia ruchu towarowego, który utrzymuje się do dzisiaj. W przyszłości linia ma być wyremontowana oraz połączona z linią PKM – z powodu remontu linii 201 planowane jest utrzymanie ruchu kolejowego do Kartuz (pociągi wyjeżdżające z linii PKM muszą jechać kilkanaście kilometrów linią 201, która ma być w gruntownej przebudowie). Kokoszki zostaną połączone z powrotem z Kiełpinkiem. Do tej pory usunięto wszystkie krzaki oraz czyni się starania o znalezienie wykonawcy.
Stacja w Kokoszkach posiadała dwie nastawnie (obecnie ruiny) oraz kilka torów manewrowych. Ze stacją graniczą tereny przemysłowe. Budynek dworca w kiepskim stanie był zamieszkany jeszcze kilka lat temu. Kokoszki posiadają jednokrawędziowy peron – być może w przeszłości było ich więcej.
Wyjazd na Gdynię i Wrzeszcz znajduje się po wschodniej stronie stacji, natomiast wyjazd na Starą Piłę i kilkusetmetrowa bocznica znajduje się w kierunku zachodnim. Niestety od niedawna bocznica jest nieużywana do prowadzenia ruchu towarowego.
Na linii pojawiały się również pociągi specjalne. Przyjeżdżały tutaj parowozy z Kościerzyny i wagony motorowe SN61, a w 2017 roku był to pociąg „Bipą po Kaszubach” – SU42-534 w jednym z ostatnich wtedy czynnych zestawów wagonów BHP.
Paweł Wolny
