Zanim omówię kolej w krajach powstałych po rozpadzie Indii, kilka słów na temat kolei w różnych krajach Azji. Rozpoczniemy od Chin. Długość linii kolejowych w Chinach, to około 125 tysięcy kilometrów, a więc więcej nawet niż w Indiach (100 tys. km). Daje to Chinom pierwsze miejsce w Azji i trzecie na świecie.
Początki kolejnictwa, to lata sześćdziesiąte dziewiętnastego wieku. Obecnie Chiny posiadają 65 tysięcy kilometrów linii zelektryfikowanych. Dominujący rozstaw szyn, to 1435 milimetrów.
Imponująca jest długość linii kolejowych dużych prędkości, przeszło 20 tysięcy kilometrów. Burzliwy rozwój kolejnictwa nastąpił po roku 1979. Kolej w Chinach jest w większości własnością państwa, tylko niektóre linie lokalne są zarządzane przez spółki. Przy tak dużej ilości kilometrów konieczny był podział na 16 dyrekcji. Podlegają one Ministerstwu Transportu ChRL.
Na szczególną uwagę w całej sieci zasługuje Kolej Tybetańska. Ostatnie 960 kilometrów przebiega na wysokości 4.000 metrów nad poziomem morza i osiąga w najwyższym miejscu przeszło 5.000 metrów nad poziomem morza. Jest to najwyżej działająca linia kolejowa na świecie.
Budowę rozpoczęto w 2001 roku. Trasa z Pekinu do Lhasy liczy 406 kilometrów. Oddano ją do użytku w 2006 roku. Przy budowie tej trasy pracowało 200 tysięcy robotników.
W roku 2017 rozpoczęto budowę drugiej nitki do Lhasy. Trasa ma liczyć 1.700 kilometrów i przebiega z Syczuanu do Lhasy. Ma ona przebiegać na wysokości 4.400 metrów nad poziomem morza. Koszt budowy tej trasy. to przeszło 30 miliardów dolarów.
Budowa tych tras budziła i budzi kontrowersje. Uważa się bowiem, że mają one służyć umocnieniu chińskich wpływów w Tybecie i napływowi Chińczyków, a więc wynarodowieniu rdzennej ludności.
Koleje pasażerskie mają w swojej ofercie 4 klasy. Soft sleeper, to wagony podzielone na zamykane przedziały czteroosobowe. Następnie hard sleeper, z przedziałami na 6 łóżek, nie zamykane, dalej soft seat – odpowiednik naszej pierwszej klasy i ostatnie, to hard seat, czyli nasza druga klasa z miejscami siedzącymi.
Pociągi są oznaczane literami. Literka G oznacza najszybsze i najwygodniejsze pociągi. Potem następują pociągi o szybkości 350 kilometrów na godzinę, następnie te o szybkości 250 kilometrów na godzinę i tak dalej.
Pociągi bez literek, to najwolniejsze, bez klimatyzacji, z nieotwieranymi oknami. Ciekawostką jest fakt, że w chińskich pociągach można palić, nawet w wagonach z klimatyzacją. Pociągami pasażerskimi zarządzają 4 dyrekcje i jedna dotycząca kolei kantońskiej.
Gigantyczny rozwój kolejnictwa w Chinach wymaga olbrzymich nakładów, dlatego od roku 1992 wypuszczano wielokrotnie obligacje na rozbudowę kolei. Na razie wykupuje je społeczeństwo chińskie, ale w planach jest wypuszczenie ich na rynek międzynarodowy. Budowę kredytują międzynarodowe korporacje finansowe, między innymi Bank Światowy.
Chiny posiadają też pociągi międzynarodowe. Jednym z najciekawszych połączeń jest pociąg na trasie Moskwa – Pekin. Podróż trwa aż 21 dni. Podróż prowadzi przez Kazachstan, Uzbekistan i Turkmenistan. Turyści zwiedzają podczas podróży wybrane miasta w tych krajach oraz kilka w samych Chinach.
Teraz kilka słów na temat szybkiej kolei w Chinach. Pierwszą linię o szybkości 250 kilometrów na godzinę oddano w 2007 roku. W planach jest zbudowanie 30 tysięcy kilometrów kolei dużych prędkości. Pociągi mają osiągać prędkość 350 kilometrów na godzinę.
Obecnie udział Chin w kolejach dużych prędkości na świecie, to 60%. Obsługuje 2.600 pociągów i przewieziono już 5 miliardów pasażerów.
Pociągi o szybkości 350 kilometrów na godzinę uruchomiono w roku 2008. Jednak po katastrofie, w której zginęło 40 osób, ograniczono prędkość do 300 kilometrów na godzinę. Dopiero w roku 2017 zezwolono na prędkość 350 kilometrów na godzinę.
Podróż z Pekinu do Szanghaju o długości przeszło 1.300 kilometrów trwa cztery i pół godziny.
Warto już teraz wspomnieć o kolejach magnetycznych. Działająca w Szanghaju kolej pozwala osiągnąć prędkość 431 kilometrów na godzinę.
Więcej o kolejach dużych prędkości w następnej „Wolnej Drodze”. Będzie też mowa o przewozach towarowych, między innymi do Polski.
Roman Guzek
