Portal dwutygodnika
[wpseo_breadcrumb]

kultura-literatura

Prosto z półki

Katherine Mansfield

„Opowiadania”

Wydawnictwo Officyna 2020

Literacka bomba! Trudno inaczej określić fenomenalne opowiadania Katherine Mansfield w kongenialnym przekładzie Magdy Heyedel, którą czytelnicy uwielbiają m.in. za tłumaczenie prozy Virginii Woolf (rówieśniczki i przyjaciółki Mansfield). Sama autorka opowiadań z tomu wydanego nakładem łódzkiej Officyny urodziła się w 1888 roku w Nowej Zelandii, choć większą część życia spędziła w Europie. Mieszkała w Anglii, przebywała w Niemczech (w bawarskim uzdrowisku połączył ją romans z polskim tłumaczem i pisarzem Floryanem Sobieniowskim, który zapoznał ją z dziełami Stanisława Wyspiańskiego, czego efektem były m.in. dwa wiersze, być może Mansfield była też w 1909 roku w Krakowie i widziała prace wieszcza, jak sugeruje jedna z biografek pisarki), zmarła we Francji w 1923 roku (leczyła się tam na gruźlicę, która ją ostatecznie pokonała). Krótkie życie tej wyjątkowej autorki było wyjątkowo intensywne. Część bogatej spuścizny, czyli rewelacyjne opowiadania Mansfield otrzymujemy w obszernym tomie Officyny, choć i niegdyś pochodząca z Nowej Zelandii pisarka miała w Polsce wielu wiernych czytelników (jej utwory wydawano i przed, i po wojnie). Jednak przekład Magdy Heyedel, nie tylko stylistycznie perfekcyjne, ale i odsłaniające wyjątkową urodę stylu Mansfield, powinien skusić teraz nowych odbiorców. W dużej mierze utwory autorki są portretami dorastających dziewcząt, kobiet w sile wieku, ale też starzejących się, uchwyconych w pewnym konkretnym sztafażu, w określonym momencie życia. Zmysł obserwacyjny i literacki talent sprawiły, że wspaniałe wizje Mansfield wciąż do nas przemawiają, fascynują, skłaniają do refleksji.

 

Arkadij i Boris Strugaccy

„Piknik na skraju drogi i inne utwory”

Wydawnictwo Prószyński i S-ka 2021

W roku, w którym świętujemy 100-lecie urodzin Stanisława Lema (a Wydawnictwo Literackie wznawia jego książki w pięknej serii jubileuszowej) dostajemy adekwatny do tego wydarzenia prezent od Wydawnictwa Prószyński i S-ka, czyli wznowienie utworów braci Arkadija i Borysa Strugackich, klasyków science fiction, których fanem był właśnie Lem (z wzajemnością, to Lem bywał wcześniej inspiracją dla pierwszych utworów Strugackich). Blisko 1000-stronicowy tom, to prawdziwa gratka dla fanów pisarzy i miłośników gatunku, bo dotychczas trzeba było na różne wydania Strugackich polować w antykwariatach i na portalach aukcyjnych. Tym razem dostajemy do rąk wznowienie najważniejszej prozy pisarzy z Sankt Petersburga z legendarnym „Piknikiem na skraju drogi” (w nowym, udanym przekładzie Rafała Dębskiego), którym niegdyś zachwycił się reżyser Andriej Tarkowski i na motywach tej powieści powstało jego arcydzieło „Stalker”. Ów tytułowy stalker (o nazwisku Redrick Schuhart), to laborant Międzynarodowego Instytutu Obcych Cywilizacji, ale też ryzykant, który z ziemskiej Strefy Wizyty (czyli miejsca odwiedzonego niegdyś przez obcych, którzy tam wylądowali) wynosi znalezione przedmioty, m.in. na handel. W utworze śledzimy losy wypraw Schuharta. Obok „Pikniku na skraju drogi” w okazałym tomie znajdziemy także inne powieści braci Strugackich – „Poniedziałek zaczyna się w sobotę” (satyra na biurokrację środowiska naukowego Rosji), „Trudno być bogiem”, „Miliard lat przed końcem świata” i „Ślimak na zboczu” w klasycznych, znanych już przekładach. Jedyna uwaga w przypadku tego tomu, to brak posłowia, wprowadzenia w twórczość Arkadija i Borysa oraz próby przybliżenia ich fenomenu i wpływu na współczesną literaturę science fiction.

 

Sally Rooney

„Rozmowy z przyjaciółmi”

Wydawnictwo W.A.B. 2021

 

Sally Rooney zelektryzowała literacki świat właśnie tą debiutancką powieścią, która ukazała się na rynku anglojęzycznym w 2017 roku i wywołała niemałe zamieszanie. W Polsce poznajemy twórczość tej irlandzkiej autorki w odwróconej kolejności. Najpierw ukazała się u nas jej druga książka „Normalni ludzie” o historii nieoczekiwanego związku i rodzącej się wielkiej miłości między dwojgiem nastolatków, wchodzących w dorosłość, następnie można było śledzić znakomitą jej ekranizację (w postaci serialu, który ma już rzesze fanów). Teraz kolej na „Rozmowy z przyjaciółmi”, których bohaterkami są młode kobiety. Dwudziestojednoletnia Frances studiuje, a wspólnie z dawną partnerką i obecnie przyjaciółką Bobbi specjalizuje się w poetyckim stand upie. Życie obydwu zmieni się diametralnie, kiedy ich artystyczną działalnością zainteresuje się dziennikarka Melissa. Znajomość z prominentną i dość zamożną kobietą zaczyna imponować Bobbi, z kolei Frances lepiej porozumiewa się z mężem Melissy, aktorem Nickiem. Wkrótce nowe przyjaźni stają się źródłem konfliktu między przyjaciółkami, a nowe relacje źródłem nowych fascynacji i problemów. Akcja jest wartka, wszystko zmienia się tu jak w kalejdoskopie, czekamy na rozwój wypadków z niecierpliwością i kibicujemy bohaterkom, aby odnalazły prawdziwe szczęście. SallyRooney, autorka „Rozmów z przyjaciółmi” jest uwielbiana przez millenialsów, nazywana nierzadko ich głosem w literaturze, bo świetnie pisze o problemach ludzi, którzy, choć nominalnie dorośli, niekoniecznie czują się emocjonalnie dojrzali, ale cenią szczerość i relacje oparte na prawdziwym uczuciu. I na koniec dobra wiadomość dla fanów Rooney. W 2022 roku ma mieć premierę dwunasto odcinkowy serial na podstawie „Rozmów z przyjaciółmi”.

MAT

ksi01